Finanse p stwa Wypych4 055

wwyarane instrumenty łitrząuznma nnnnsłuni W przedsiębiorstwie

tału w działalność gospodarczą (KG):

r =

— xl<X)% KG

Z kolei stopa procentowa jest stosunkiem uzyskanych odsetek (O) od udostępnionego (zaangażowanego) kapitału pożyczkowego (KP):

= —xl00% KP

Stopa zwrotu z kapitału ma podstawowe znaczenie w podejmowaniu decyzji dotyczących sposobu angażowania środków pieniężnych przez ich właścicieli. Pełni ona funkcję miernika opłacalności danego przedsięwzięcia z punktu widzenia właściciela kapitału, który zawsze z własnymi środkami wiąże określone oczekiwania dotyczące tempa pomnażania kapitału (stopy zwrotu z kapitału). Oczekiwania te winny uwzględniać sposób zaangażowania i związane z tym ryzyko. Warto wspomnieć, że inwestowanie kapitału w działalność zaliczaną do przemysłów tradycyjnych, obarczonych z natury relatywnie niższym ryzykiem, należy kojarzyć z niższą stopą zwrotu. Natomiast lokowanie kapitałów w przemysły nowoczesne, o wysokim poziomie technicznym wiąże się ze znacznie wyższym ryzykiem, lecz w tym przypadku uzasadnione jest oczekiwanie wyższej stopy zwrotu z kapitału. Podobnie przedstawia się sytuacja w przypadku użyczania środków innym podmiotom gospodarczym. Zakup obligacji Skarbu Państwa wiąże się z minimalnym poziomem ryzyka, natomiast zakup obligacji przedsiębiorstwa jest obarczony wyższym poziomem ryzyka. Dlatego potencjalny wierzyciel przedsiębiorstwa ma podstawy do oczekiwania wyższej stopy zwrotu z kapitału niż wierzyciel Skarbu Państwa.

Stopę zysku można przedstawić jako iloczyn rentowności sprzedaży oraz wskaźnika rotacji kapitału. Rentowność sprzedaży (relacja zysku do sprzedaży) informuje o skali zysku generowanego przez jedną jednostkę sprzedaży (wskaźnik efektywności marketingowej). Wskaźnik rotacji kapitału (relacja sprzedaży do zaangażowanego kapitału) wskazuje na skalę (wartość) przychodu generowanego przez jednostkę zaangażowanego kapitału (wskaźnik efektywności menedżerskiej):

_ _Z _ Z S_

' “K~S^XK

gdzie:

S - przychód ze sprzedaży,

K - kapitał.

Dla zilustrowania przedstawionej wyżej zależności przyjęto nastę

pujące założenia:

Wyszczególnienie	A	B	C	1)
Kapitał (K)	600	600	1000	1200
Przychód ze sprzedaży (S)	900	1250	2500	3000
koszty___	720	1000	2100	2400
Zvsk (Z)__	1K0	250	400	600
Rentowność sprzedaży (Z/S)	20.0 %	20.0 %	16.0 %	20.0 %
Obrotowość kapitału (S/K.)	1.50	2.08	2.50	2.50
Stopa zwrotu (r = Z/K)	30.0 %	41.7 %	40.0 %	50.0 %

Porównując wariant A i B zauważamy, że na wzrost stopy zwrotu wpłynęło lepsze wykorzystanie kapitału; obrotowość kapitału zwiększyła się z 1,50 do 2,08. Natomiast zwiększenie się poziomu stopy zwrotu w wariancie D w stosunku do wariantu C wynika ze wzrostu rentowności sprzedaży.

Szczególną rolę spełnia stopa procentowa rozumiana jako cena, po której wierzyciel jest skłony udostępnić środki pieniężne dłużnikowi na określony okres, a dłużnik gotów jest zapłacić tę cenę za prawo dysponowania tymi środkami. Określając stopę procentową należy zwrócić uwagę na trzy podstawowe jej składniki, a mianowicie:

-    wynagrodzenie dla właściciela kapitałów za czasową rezygnację z dysponowania kapitałami,

-    koszt ryzyka związanego potencjalną, okresową lub trwałą, niewypłacalnością dłużnika, lub koszt ubezpieczenia się przed ryzykiem,

-    poziom inflacji w celu pokrycia skutków deprecjacji kapitałów w wyniku wzrostu cen.

W ozważaniach dotyczących decyzji finansowych podstawowe znaczenie ma nominalna - wolna od ryzyka stopa procentowa. Na wartość tej stopy składają się dwa elementy: realna stopa procentowa oraz premia inflacyjna. Realna stopa procentowa stanowi rekompensatę dla inwestora za opóźnienie konsumpcji. Odroczenie konsumpcji może mieć miejsce tylko wtedy, gdy inwestor w przyszłości będzie mógł zrealizować lepsze zaspokojenie swoich potrzeb. Z kolei premia inflacyjna jest rekompensatą dla inwestora za przewidywaną utratę siły nabywczej pieniądza w okresie zaangażowania kapitału.

55