Suburbanizacja a projektowe strategie urbanistyczne
1.2. Potrzeba ochrony miasta europejskiego
Miasto europejskie jest nośnikiem pewnego obrazu i dlatego sama nazwa Miasto Europejskie coś dla nas znaczy. Ten obraz jest dla miasta europejskiego rodzajem znaku identyfikacyjnego, czymś w rodzaju ™ lub ®. Oznacza to, że istnieje Miasto Europejskie7 lub ME®. Ta konstatacja nie jest tylko retoryczną figurą, to po prostu fakt: Miasto Europejskie jest rodzajem marki w sensie ekonomicznym, i powinno to mieć w globalnej ekonomii swój aspekt finansowy. Pytanie, czy Europa zarejestrowała swoją markę? O ile wiem, nie.
Obrazy miast europejskich oczywiście są zróżnicowane, jakkolwiek (znowu oczywiście) wszystkie one mają wiele wspólnego. Każdy z tych obrazów to przestrzenna ekspresja miejskiej tożsamości. Można mieć nadzieje, że mieszkańcy miast rozumieją, iż identyfikując się ze swoim miastem, identyfikują się także z każdym z Miast Europejskich. Oznacza to, że w klasie ME® są Warszawa®, Gdańsk®, Londyn®, Tirana®... i tak do końca listy miast leżących w Europie.
Ryc. 1. Bolonia (a) i Biarritz (b). Obrazy miast europejskich sq zróżnicowane, jakkolwiek wszystkie one mają wiele wspólnego (rys. S. Gzell).
Pozytywna ocena obrazu miasta przez mieszkańców i odwiedzających bierze się przede wszystkim z tego, że jest wypełniony architekturą dobrej jakości. Wiemy, że tej nie przybywa bez woli politycznej rozpoczynania wielkich architektonicznych przedsięwzięć (co dotyczy także polityk prowadzonych przez inwestorów prywatnych). O wielkości tej nie muszą świadczyć fizyczne rozmiary. Istotą jest niecodzienność pomysłu i wiara w talent architekta, zamieniający niemożliwe w spełnione. Być może nowe obrazy miast powstaną, gdy odważniej będziemy poszukiwać nowego piękna, odrzucającego tradycyjne zasady kompozycji, po-
6