Matematyka, st. I, 2009/2010
TYP PRZEDMIOTU: PODSTAWOWY
FORMA ZAJĘĆ |
W |
C |
LICZBA GODZIN |
30 |
30 |
FORMA ZALICZENIA |
E |
0 |
ECTS |
7 |
WYKŁADOWCA
dr hab. Krzysztof Przeslawski, prof. UZ
WYMAGANIA WSTĘPNE
Znajomość algebry w zakresie szkoły średniej.
EFEKTY KSZTAŁCENIA
Swobodne wykonywanie obliczeń w ciałach reszt modulo p oraz ciele liczb zespolonych. Umiejętność rozkładu permutacji na cykle rozłączne i określenia jej znaku. Umiejętność rozstrzygnięcia, czy dany układ wektorów jest liniowo niezależny. Umiejętność określenia jądra i obrazu odwzorowania liniowego, a także jego macierzy' w zadanych bazach. Rozumienie roli wyznaczników i biegle ich obliczanie. Umiejętność obliczania złożonych układów równań liniowych.
PROGRAM NAUCZANIA
1. Ciała. Ciała liczbowe. Działania. Aksjomatyczna definicja ciała. Ciało funkcji wymiernych. Ciało reszt modulo p - małe twierdzenie Fermata. Izomorfizmy ciał; automorfizmy. Charakterystyka ciała. Liczby zespolone: sprzężenie, moduł, postać trygonometryczna, interpretacja geometryczna działań, wzory dc Moivre’a, pierwiastkowanie liczb zespolonych. Ciała algebraicznie domknięte; zasadnicze twierdzenie algebry. Ciała nieprzemienne: kwatemiony.
2. Pcrmutacje. Definicja grupy; przykłady. Znak permutacji; podgrupa altemująca. Rozkład permutacji na cykle rozłączne i na transpozycje.
3. Przestrzenie liniowe. Definicja przestrzeni liniowej; przykłady. Liniowa niezależność; powłoka liniowa; baza; twierdzenie Steinitza o wymianie; wymiar. Odwzorowania liniowe; przestrzeń liniowa homomorfizmów liniowych; izomorfizmy przestrzeni liniowych; macierze odwzorowań liniowych w: przestrzeniach ciągów; mnożenie macierzy' a składanie odwzorowań liniowych; algebry nad cialetn -algebry endomorfizmów liniowych. Twierdzenie o rzędzie; jądro i obraz odwzorowania liniowego. Macierze odwzorowań liniowych w dowolnych bazach; zamiana układu współrzędnych. Przestrzeń sprzężona; baza dualna; izomorfizm naturalny drogiej przestrzeni sprzężonej z wyjściową; odwzorowanie liniowe sprzężone; macierz transponowana.
4. Wyznaczniki. Wyznacznik macierzy kwadratowej; liniowość wyznacznika; wzór Cauchy’ego; wyznacznik endomorfizmu liniowego; wzory Laplace'a na rozwinięcie wyznacznika; wzór na odwrotność macierzy. Pełna grupa liniowa; specjalna grupa liniowa; grupa macierzy gómotrójkątnych.
5. Układy równań liniowych. Istnienie rozwiązań. Fundamentalny układ rozwiązań; wymiar przestrzeni rozwiązań. Postać rozwiązania dla układu Ax=b, gdy A jest macierzą odwracalną. Metoda eliminacji Gaussa. Równanie charakterystyczne; wektor własny; wartość własna.
6. Rozkład Jordana. Suma algebraiczna podpizestrzeni liniowych; suma prosta. Endomorfizmy liniowe nilpotentne; klatki Jordana. Podprzestrzenie niezmiennicze endomorfizmu. Rozkład Jordana endomorfizmu; postać Jordana macierzy endomorfizmu.
LITERATURA
• A.I. Kostrikin, Wstęp do algebry, t. 1 i 2, PWN, Warszawa 2004.
• Zbiór zadań z algebry, red. A.I. Kostrikin, PWN, Warszawa 2005.
• A. Białynicki-Birula. Algebra liniowa z geometrią, PWN, Warszawa 1976.
WARUNKI ZALICZENIA
1. Zaliczenie ćwiczeń. 2. Zdanie testu egzaminacyjnego.
3