293014629

-    trendy powstałe po II wojnie światowej obejmowały poszukiwanie możliwości sprostania wymogom gospodarki rynkowej oraz poszukiwanie nowego modelu zarządzania, charakterystycznego dla uczących się organizacji - tzw. „new public management” (tendencja zastępowania tradycyjnej administracji publicznej przez zarządzanie publiczne).

Podejścia socjologiczne, w którym przedmiotem badań administracja publiczna traktowana jest jako produkt życia zbiorowego ludzi i zjawisko mające olbrzymi wpływ na ich zachowania. W/g socjologii organizacji administracja składa się z trzech części, pierwszą stanowi wysoce sformalizowana grupa społeczna, druga to układ struktur wewnątrz organizacji (administracji) i trzecia to układ relacji wewnątrz organizacji (administracji). Podejście socjologiczne wypracowało pojęcia biurokracji jako immanentnej cechy nowoczesnej administracji. Max Weber jako pierwszy badacz biurokracji i jego teoria administracji jako doskonałej maszyny biurokratycznej (tzw. model idealnej biurokracji Webera). Krytykiem tej koncepcji był Robert Merton, który zaprezentował własne koncepcje analizy zjawiska biurokracji (jej dysfunkcję). Kierunek socjologiczny zaowocował pojawieniem się nowej dyscypliny zwanej socjologią administracji („Socjologia administracji” Jean-Claude Thoenig'a), która to zajmuje się analizą w sferze stratyfikacji wewnętrznej oraz korporacjonizmu w administracji i jego konsekwencji społecznych.

Podejście politologiczne wynika z rozwoju badań z normatywnych aspektów jej działania na na cały kompleks politycznych uwarunkowań jej aktywności. W Polsce rozwinął się ten kierunek w latach 70-tych XX wieku.

Źródła podejścia wynikają z:

opinii części prawników o polityczności nauki o administracji,

amerykańskiej wersji „political science” - potrzeba zajmowania się państwem i jego funkcjami, rządem, instytucjami, ich mechanizmami i skutkami działań administracji publicznej, propozycji UNESCO z 1948r. dotyczącej tematyki wykładu z nauki o polityce zawierającej postulat objęcia nią także badań nad administracją publiczną,

erozji poglądu, iż polityka i administracja to dwie zupełnie oddzielone od siebie sfery,

faktu, iż studia prawnicze okazały się dalece niewystarczające do wyjaśnienia tak wielostronnie

uwarunkowanego i złożonego problemu badawczego.

Ewolucja badań politologicznych nad administracją publiczną:

zmienny w czasie zakres przedmiotu badań spowodowany zmianami w sposobach rozumienia pojęcia administracji publicznej (przemiany metodologiczne i teoretyczne w nauce o polityce i związane z tym krzyżowanie się koncepcji i szkół politologicznych)

próba przezwyciężenia „bałaganu” naukowo-koncepcyjnego - dwa wymiary badań nad administracją według Andrzeja Jabłońskiego:

1.    Poziomy życia politycznego w nauce o polityce - administracja publiczna pojawia się na poziomie „ponadjednostkowym” (mezostruktury życia politycznego - wszelkiego typu organizacje polityczne i biurokratyczne).

2.    Wymiar badań metodologicznych (rozwój różnorodnych podejść metodologicznych).

Politologia wypracowała wiele ujęć badawczych, które są często uwikłane w spory odnośnie terminów kluczowych, dodatkowo komplikowane przez wzajemne przenikanie się tych ujęć. Główne grupy orientacji badawczych:

a)    tradycyjne

-    formalnoprawne i historyczne ujmowanie życia politycznego

-    szkoła instytucjonalna polityki (działanie różnego rodzaju instytucji w praktyce)

-    badanie procesów politycznych (w tym mechanizmów działania administracji)

b)    nowoczesne (procesualne rozumienie administracji publicznej) ujmowanie:

-    behawioralne (układ relacji opisywanym w kategoriach władzy i rządzenia, konfliktu i wpływu)

-    strukturalno-funkcjonalne (funkcje administracji publicznej)

-    decyzyjne (administracja publiczna jako mechanizm decyzyjny)

Administracja publiczna. Skrypt.