293014637

administracji. Pozwoliło to na uporządkowanie poglądów, określenie istoty tej nauki oraz na klasyfikację ujmowania nauki administracji. Wyodrębniono cztery podejścia.

1.    Podejście tradycyjne.

Nauka administracji została stworzona jako element triady przez klasyków niemieckiej myśli prawniczej obok nauki prawa administracyjnego i polityki administracyjnej. Była opisem "rzeczywistej administracji". W Polsce w tym ujęciu występowała w okresie międzywojennym. W ujęciu tradycyjnym nauka administracji opisuje, klasyfikuje i wyjaśnia przyczyny zjawisk kształtujących administrację w celu jej usprawnienia. W Polsce nurt ten reprezentowali T. Bigo, A. Peretiakowicz i M. Zimmermann. Do nauki administracji włączono wówczas wartościowanie zjawisk społecznych. Podejście tradycyjne nie znajduje już zwolenników, gdyż jest zbyt wąskie i niewystarczające.

2.    Podejście prakseologiczne.

Rozwój prakseologii i teorii organizacji i zarządzania przyczynił się do wykorzystania tych nauk w badaniu administracji. Twierdzono, że należy korzystać z pojęcia sprawności jako kategorii prakseologicznej i postulować podporządkowanie organizacji i funkcjonowania administracji prakseologicznym dyrektywom dobrej roboty (zjawisko na początku lat 60-tych). Jednym ze zwolenników był Jerzy Starościak. Według zwolenników tego podejścia, nauka administracji traktowana jest jako wyspecjalizowana dziedzina prakseologii, co czyni z niej naukę o organizacji dostosowaną do potrzeb aparatu administracji państwowej. Ryszard Malinowski traktował naukę administracji jako jeden z działów teorii organizacji i zarządzania, podkreślają, że rozwiązania teorii nauki organizacji i zarządzania należy adaptować i skoordynować w nauce administracji ze specyfiką polityczną, społeczną i ekonomiczną państwa. Prakseologiczny punkt widzenia jest tylko propozycją a nazwa tej dyscypliny kwestią umowną twierdził Starościak. Nie można wyznaczyć granic nauki administracji, a także wartościować nauk zajmujących się administracją państwową z innych niż prakseologiczny punktów widzenia. Podejściu temu zarzuca się jednostronność.

3.    Podejście kompleksowe.

Nauka administracji jest dyscypliną samodzielną. Jest usystematyzowana, ma przedmiot badawczy i posługuje się metodami badawczymi - w takim ujęciu jest to nauka kompleksowa , obejmująca spojrzenie na administrację publiczną z różnych stron (m.in. uwzględniając podejście tradycyjno-socjologiczne, prakseologiczne). Rezultatem dociekań nauki administracji w takim ujęciu ma być całość refleksji nad administracją. Nauka administracji opisuje zjawiska dla wysuwania wniosków praktycznych oraz opisuje zachodzące prawidłowości i formułowanie twierdzeń ogólnych.

4.    Podejście kooperacyjne.

Badania administracji państwowej mają charakter wieloaspektowy i są podstawą koncepcji wielu nauk badających administrację. Pierwotnie nauka administracji miała być uniwersalnym opisem administracji publicznej, opis ten uzupełniała nauka prawa administracyjnego i polityka administracyjna. Połączenie tych dyscyplin dawało pełną wiedzę o administracji. Rozwój nauki administracji doprowadził do dezaktualizacji poglądu o stworzeniu jednolitego jej opisu, gdyż stała się ona z jednej strony podstawą badań przez inne dziedziny a z drugiej strony przyczyniła się do tego postępująca specjalizacja nauki.

Te podstawowe podejścia oraz liczne pośrednie reprezentowane w literaturze pozwalają na stwierdzenie, iż nauka administracji (jako odrębna i korzystająca z dorobku innych nauk) jest dyscypliną empiryczno-praktyczną, stosowaną i uznającą wnioskowanie indukcyjne, w odróżnieniu od nauki prawa administracyjnego, jako dyscypliny normatywnej i aksjomatycznej z wnioskowaniem dedukcyjnym (za J. Homplewiczem).

Odrębność nauki administracji polega na tym, że bada ona administrację, biorąc pod uwagę zadania oraz różne uwarunkowania, wiążąc wyniki badań, faktu, problemu będącego immanentnym

Administracja publiczna. Skrypt.