226618408

W. Kozłowski i

do protez), pozwoli to na prognozowanie wyników leczenia. Należy także spytać jakie są oczekiwania pacjenta. Mogą one przekraczać nasze możliwości lub nie zgadzać się ze wskazaniami lekarskimi. Jeśli badanie subiektywne i obiektywne ew. poparte badaniami pomocniczymi (zdjęciem pantomograficz-nym, badaniem mikologicznym) wykluczają schorzenia wymagające interwencji przed rozpoczęciem leczenia protetycznego, można przystąpić do wykonania protez całkowitych.

Wyciski anatomiczne

Powszechnie stosowanym materiałem do wycisków anatomicznych są masy alginatowe.

Wycisk anatomiczny bezzębnej szczęki:

Przed pobraniem wycisku należy dobrać wyciskową łyżkę standardową. Dobranie odpowiedniej łyżki jest okazją do sprawdzenia drożności nosa i stwierdzenia ew. wzmożonego odruchu wymiotnego. Pacjenta należy pouczyć, by otwierając usta do wycisku nie naprężał mięśni policzków i warg. Rozluźnienie mięśni ułatwia wprowadzenie łyżek z masą wyciskową na właściwe miejsce. W przypadku wydatnych guzów wyrostka zębodołowego szczęki z głębokimi podcieniami, należy niewielką ilość masy wyciskowej wprowadzić do podcieni, podobnie przy wysoko wysklepionym gotyckim podniebieniu nałożenie masy wyciskowej na podniebienie zapobiega zamknięciu powietrza i zniekształceniu wycisku. W czasie pobierania wycisku pacjent powinien siedzieć z głową usytuowaną prosto, lub nieco pochylony ku przodowi. Głowa powinna być podparta podgłówkiem. Oklejoną przylepcem łyżkę z masą wyciskową wprowadza się do ust przy rozluźnionych mięśniach policzków i warg. Łyżkę należy najpierw docisnąć w części dystalnej, a następnie w części przedniej tak, by nadmiar masy wyciskowej wypłynął ku przodowi, a nie w kierunku gardła. Po dociśnięciu łyżki do podłoża pacjent wykonuje ruchy czynnościowe, dodatkowo należy pociągnąć policzek i wargę górną tak, by wyraźnie odbiły się na wycisku fałdy błony śluzowej i wę-dzidełko wargi górnej. Ułatwi to późniejsze zarysowanie zasięgu łyżki indywidualnej.

Postępowanie w przypadku wzmożonego odruchu wymiotnego: do wycisku należy użyć możliwie niewielkiej ilości masy wyciskowej tak by nie drażnić szczególnie wrażliwego miękkiego podniebienia. W tych przypadkach pobieranie wycisku powinno trwać możliwie krótko. Przy bardzo wzmożonym odruchu wymiotnym można się uciec do znieczulenia cieśni gardła i podniebienia miękkiego (środkiem znieczulającym dozowanym w spray’u), ale wtedy zwiększa się niebezpieczeństwo zaaspirowania masy wyciskowej do tchawicy. Podobnie przy niedrożności nosa - należy pochylić głowę pacjenta bardziej ku przodowi, użyć możliwie malej ilości masy i maksymalnie skrócić czas pobierania wycisku.

Wycisk anatomiczny bezzębnej żuchwy:

Dolną łyżkę wyciskową odpowiedniej wielkości okleja się przylepcem. Po nałożeniu masy wyciskowej łyżkę wprowadza się do ust pacjenta i dociska w odcinku przednim tak, by uchwyt łyżki znalazł się w linii środkowej, a brzeg łyżki był w części przedniej między dolną wargą, a przednią częścią wyrostka zębodołowego żuchwy. Następnie pacjent powoli wysuwa język do przodu i ku górze - jednocześnie w miarę wysuwania języka dociska się łyżkę w części dystalnej. Wysuwający się język zwęża się u nasady, przez co między językiem a żuchwą powstaje przestrzeń, którą wypełnia masa wyciskowa stwarzając korzystne warunki dla ukształtowania właściwego wycisku. Po pobraniu wycisków należy na każdym z nich narysować zasięg łyżki indywidualnej. Łyżka indywidualna powinna pokrywać nieruchomą błonę śluzową podłoża. Uchwyty łyżek indywidualnych, o odpowiedniej długości, należy mocować w linii środkowej tak, by tworzyły przedłużenie wyrostka. W szczęce uchwyt można przesunąć nieco podniebiennie tak, by nie przeszkadzał w ruchach czynnościowych warg.

Dostosowanie łyżek indywidualnych, odciążenia

Łyżki indywidualne zaopatruje się w słupki umożliwiające ustalenie wstępnej relacji żuchwy w stosunku do szczęki na silikonowym kęsku zwarciowym (ryc. 1)(6). Po dostosowaniu łyżek indywidualnych należy czynnościowo ukształtować po-brzeże wycisków, do czego służy miękki wosk (np. Fleksaponal). Przy dostosowaniu łyżek indywidualnych i czynnościowym kształtowaniu pobrzeża, jak i przy wyciskach czynnościowych, należy pa-

96 PROTETYKA STOMATOLOGICZNA. 2009, LIX. 2