3307664753

iychologia \ Przedmiot psychologii jako nauki

Doświadczenia wynikające z uprawiania psychologii według dwóch kolejnych koncepcji uświadomiły naukowcom, że aby zrozumieć ludzkie działania psychologia powinna zająć się zarówno procesami psychicznymi jak i zachowaniami człowieka. Współcześnie psychologia stała się nauką o zachowaniu i procesach psychicznych człowieka. /Zimbardo, Mietzel, Gerstman/

Przyjrzyjmy się bliżej tej definicji.

Psychologia jest nauką o każdym z nas - o dziecku, o uczniu, nauczycielu, o Tobie i o mnie. A ponieważ nieodłącznym atrybutem człowieka /tak zresztą jak każdej żywej istoty/ jest bycie aktywnym, psychologia bada człowieka i jego aktywność w codziennych okolicznościach życia - a więc wtedy gdy się bawi, uczy i pracuje. Aktywność człowieka jest złożonym ciągiem działań, czynności, zachowań podejmowanych od wczesnego dzieciństwa w celu czynnego regulowania swych stosunków ze światem, przekształcania siebie i otoczenia. Duża część ludzkiej aktywności przebiega w formie ukrytych, wewnętrznych procesów takich jak myślenie, planowanie, spostrzeganie itd. Wielu psychologów sądzi, że procesy psychiczne stanowią najbardziej specyficzny przedmiot psychologii. „Procesy psychiczne to wewnętrzne subiektywne doświadczenia człowieka o których wnosimy na podstawie zachowania” /S. Rathus/. Nie da się ich bezpośrednio obserwować gdyż zachodzą na podłożu kory mózgowej, ale biorą udział w każdym naszym celowym zachowaniu, czynności, wpływając na ich przebieg. Można powiedzieć ,że nasza aktywność celowa jest zawsze aktywnością psychiczno-fizyczną /behawioralną/ bo na przykład spróbuj trafić piłką do kosza, rozwiązać zadanie z matematyki itp. bez udziału myślenia, pamięci. Chociaż należy się zgodzić, że proporcje tych dwóch komponentów będą się zmieniać w zależności od rodzajów czynności, a więc np. gdy będziemy planować rozmowę z przełożonym nasza aktywność będzie miała zdecydowanie wymiar psychiczny /czyli będzie przebiegała „w naszej głowie”/, wymiar zewnętrzny tej aktywności będzie bardzo ograniczony - raczej bez wyraźnych ruchów skierowanych na świat zewnętrzny itp. Odwrotnie będzie np. przy porządkowaniu mieszkania. Do podstawowych rodzajów procesów psychicznych zaliczamy np. myślenie, spostrzeganie, pamięć, emocje podstawowe i pochodne.

Gdybyśmy w kontekście powyższych rozważań chcieli odpowiedzieć na pytanie o czym jest psychologia, to można by powiedzieć, że jest to nauka o tym jak człowiek myśli, zapamiętuje, doznaje emocji, ale także o tym jak przebiega jego