4037603623

powoduje konieczność przejęcia przez administrację nowych zadań, np. opieki nad ludźmi starszymi.

Można także zaobserwować sytuację przeciwną, a mianowicie powstają różnorodne organizacje prywatne, które przejmują zadania publiczne. Odnosi się to przede wszystkim do organizacji spełniających zadania socjalne (związki zawodowe, niektóre stowarzyszenia, związki wyznaniowe itd.). Także w warunkach państwa współczesnego administracja sprawuje mecenat nad różnego rodzaju fundacjami, które swą działalnością uzupełniają zadania wykonywane przez administrację publiczną. Nadto różnego rodzaju stowarzyszenia wspierane środkami publicznymi uczestniczą w realizacji zadań publicznych, np. PCK, ZHP itd. Także organizacje kościelne w znacznym zakresie realizują zadania publiczne (np. Caritas).

Pomijając to, że odgraniczenie pojęciowe administracji publicznej i prywatnej budzi wątpliwość, pojawiają się pytania, czy możliwe jest sformułowanie pojęcia administracji publicznej, które wyjaśniałoby jego istotę. W tym celu konieczne jest rozróżnienie administracji w sensie instytucjonalnym oraz funkcjonalnym.

Administracja w znaczeniu instytucjonalnym stanowi wyodrębniony zakres działania państwa oraz zespół zależnych lub niezależnych od państwa organizacji mających osobowość prawną (publiczną lub prywatną), który nie obejmuje ustawodawstwa, sądownictwa oraz rządzenia.

Definicja powyższa jest konsekwencją zasady podziału władz, na podstawie której obok administracji wyróżnia się pierwszą i trzecią władzę (ustawodawstwo oraz sądownictwo). Ponadto wyłączona jest funkcja rządzenia, tzn. kierowanie sprawami państwa przez szczególną instytucję państwa, jaką jest rząd. W literaturze zwrócono uwagę, że tradycyjna nauka prawa państwowego nie dostrzegała jakościowej różnicy między funkcją państwową rządu a pozostałymi ogniwami administracji, uznając, że funkcje rządu stanowią część funkcji administracyjnej. Później zaczęto się zastanawiać, czy rzeczywiście funkcje państwowe wykonywane na samym szczycie aparatu państwa są tożsame z funkcjami innych organów administracji. W nowszej literaturze wskazuje się na następujące okoliczności:

1)    prawo pozytywne często mówi o aktach rządzenia lub aktach rządu oraz o innych aktach organów administracji, co może stanowić argument na rzecz wyodrębnienia aktów rządzenia (aktów rządu);

2)    prawo konstytucyjne wyróżnia dość znaczną liczbę aktów najwyższych organów administracyjnych niedających się zaliczyć do kategorii działań stosowanych przez inne ogniwa aparatu administracyjnego, np. akt desygnacji na Prezesa RM przez Prezydenta RR wniosek Prezesa RM o powołaniu lub odwołaniu ministra, nadanie statutu, przygotowanie projektu ustawy.

Zakres administracji w znaczeniu instytucjonalnym nie jest jedynie wyznaczany w sposób negatywny. W istocie chodzi o pewien zakres, w ramach którego działa krąg osób wyróżniający się szczególnymi więzami, które ich łączą. Istotną cechą wyróżniającą m.in. administrację w sensie

administracja w sensie instytucjonalnym (organizacyjnym)

definicja

rząd

a administracja

cechy

administracji w sensie instytucjonalnym

21