4130649794

Jakie ma to znaczenie dla teorii literatury? Dosc podstawowe, bowiem jeśli przyjmiemy, iż Penrose ma rację, to opis literackiego dzieła sztuki, a szerzej: teoretyczne założenia zasad owego opisu muszą brać pod uwagę rozważania tego wielkiego fizyka. Rozróżnienie, co najmniej, trzech poziomów opisu ma zatem znaczenie podwójnie podstawowe. Po pierwsze - musimy owe trzy poziomy wydzielić, po drugie - nie możemy pomieszać sposobu opisu owych poziomów.

[1.3.] Kwestie wiążące się z zagadnieniem [i] mają nie mniejsze znaczenie. Dotyczą bowiem - po pierwsze - jaką teorię języka przyjmiemy za podstawę języka teorii literatury; po drugie - czy wykorzystamy teorię retoryki ?

Problemy wiążące się ze zgoda na jakąś teorię języka mają o tyle znaczenie, iż implikują konkretne konsekwencje jakie dla teorii literatury mogą mieć rozwiązania przyjęte w danej teorii języka. Np. teoria Louisa Hjelmsleva da zupełnie inne konsekwencje niż teoria kognitywistyczna, np. [Kramach 2000; Tabakowska 2001],

Poważniejsze skutki wynikną jednak z zastosowania teorii retoryki. Retoryka jest rozumiana [Lichański 2000] jako teoria konstrukcji/analizy/wygłaszania tekstu/tekstów.

[2] Wcześniejsze rozważania pozwalają na postawienie szerszej tezy; oto każda udana, scil. poprawna teoria musi posiadać strukturę matematyczną, resp. logiczną [Czeżowski 1946], Powinno to dotyczyć także sfer innych, niż fizyczne, m. in. sfer sztuki. Komplikacja polega na tym, iż sztuka przynależy do wszystkich TRZECH światów, por. Aneks I. Wynika to z faktów wskazanych w Aneksie I [kwestia, iż opisuje on sztukę wedle metodologii Arystotelesa nie ma znaczenia], ale także i z faktu, że np. dla literackiego dzida sztuki jego materią jest język, a język także przynależy do wszystkich trzech światów. Każdy z tych światów bowiem OPISUJEMY w języku. Cechą charakterystyczną języka jest jego, co najmniej, dwupłaszczyznowość: poziom literalnych znaczeń [znaczeń słownikowych], poziom znaczeń metaforycznych [znaczeń alegorycznych] [Barfield, 1927], Co więcej: na żadnym z poziomów język nie opisuje świata w sposób dokładny [Ingarden, 1960; Ingarden, 1976], Pamiętajmy jednak, iż powinniśmy rozróżniać raczej inne poziomy języka: (*) poziom języka podstawowy -język asercji, (**) metajęzyk [Kotarbiński, 1990], Kwestie te, tylko pozornie, nie maja większego znaczenia; jednak w badaniach nad literaturą należy częstokroć zastanowić się z jakim językiem mamy do czynienia w danym fragmencie tekstu, oraz czy dany fragment

13