Wartość rynkowa zasobów niematerialnych jest jednak w praktyce bardzo trudna do wyznaczenia. Przyjmuje się zatem, iż wartość wszystkich zasobów niematerialnych, które są w dyspozycji przedsiębiorstwa reprezentowana jest przez wartość firmy.33 W tym miejscu należałoby bliżej przyjrzeć się samemu określeniu „wartość firmy”. Termin jest tłumaczeniem angielskiego słowa goodwill, które oznacza „wartość przedsiębiorstwa w postaci inwentarza, reputacji i wyrobionych stosunków lub przywileje handlowe firmy będącej sukcesorem dobrze prosperującego przedsiębiorstwa”.34 Polska Ustawa o rachunkowości z 1994 roku definiuje wartość firmy jako „różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto”.35 Definicja przyjęta w ustawodawstwie zawęża omawianą kategorię do wartości powstającej jedynie w momencie dokonania transakcji zakupu jednostki (lub jej części). Szersze podejście definiuje wartość firmy jako różnicę rynkowej i księgowej wartości przedsiębiorstwa. Takie stanowisko zostanie też przyjęte w tej pracy w celu zobrazowania czynników budujących wartość firmy i konsekwentnie - wartość przedsiębiorstwa. W dalszej części pracy „wartość firmy” oznaczać będzie zatem różnicę wartości rynkowej i księgowej przedsiębiorstwa, zdefiniowaną w tym podrozdziale, natomiast wartość przedsiębiorstwa - jego wartość rynkową. W ujęciu finansowym wartość firmy określa się, zgodnie z przyjętą definicją, wzorem:
„wartość firmy” = rynkowa wartość przedsiębiorstwa36 - księgowa wartość przedsiębiorstwa
Wartość firmy obrazuje zatem różnicę pomiędzy wartością rynkową organizacji a wartością księgową jej aktywów netto. Różnica ta jest kluczową przesłanką uznania zasobów niematerialnych jako czynników sprawczych wartości przedsiębiorstwa.37 Dyskusja na ten temat rozgorzała już w I połowie XX wieku, kiedy to John Canning napisał: „Księgowi, teoretycy rachunkowości, ekonomiści, inżynierowie i sądy, włożyli wiele trudu w zdefiniowanie pojęcia wartości firmy, przedyskutowanie jej natury i zaproponowanie metod jej wyceny. Najbardziej
3 Murawska Monika, op. cit., s. 45.
34 Marcinkowska Monika. Kształtowanie.... op. cit., s. 31.
35 Ustawa o rachunkowości z dnia 29.09.1994. On linę. Dostęp 25.04.2009. www.mf.gov.pl/_files_/rachunko wosc/akty_prawne/ustawa_o_ rachunkowosci.pdf. art. 33 ust 4.
36 W przypadku spółek giełdowych za lynkową wartość przedsiębiorstwa przyjmuje się jego wartość giełdową (kapitalizację). Alternatywne metody to m.in. wycena na podstawie przyszłych przychodów lub kosztów odtworzenia.
37 Red. Suszyński Cezaiy, op. cit., s. 323.
18