osoby występujące w roli instruktorów, będą przechodzili od treści bliższych (np. bezpośrednio związanych ze stanowiskiem pracy) do dalszych (np. dotyczących całego działu produkcyjnego, całej firmy, czy nawet większej struktury),_
• już w trakcie samego szkolenia, zarówno w czasie konkretnych zajęć jak i całości ich cyklu,
szkolący oraz szkoleni będą przechodzić od tego, co jest dla pracowników łatwiejsze, do tego co trudniejsze,_
• przechodzenie będzie się rozpoczynało od tego, co pracownikom znane, do tego co jest dla
nich nowe i nieznane._
• uwzględniane będą silnie ujawniające się różnice w tempie przystosowywania się młodych pracowników do: relacji między pracownikami, reżimów technologicznych oraz struktury organizacyjnej, jak też możliwości i style uczenia się poszczególnych pracowników.
Wymagania zasady przystępności są ściśle związane z właściwościami rozwoju psychofizycznego pracowników. Nie chodzi tutaj jednak wyłącznie o uproszczone patrzenie poprzez pryzmat wieku pracowników. Szkolący powinni posiadać również wiedzę o ich:
» poziomie umysłowym,_
• dotychczasowym doświadczeniu życiowym i zawodowym.
Trzeba pamiętać, że dobre poznanie pracowników biorących udział w szkoleniu pozwoli szkolącym na ich efektywniejsze szkolenie.
To w głównej mierze instruktorzy, kierując się wieloma kryteriami, decydują o sposobie ujęcia treści, doborze metody m in. do możliwości uczestników zajęć w zakresie opanowania np.:
• przepisów prawa pracy odnoszących się do bhp (ich interpretacji, rozumienia),_
• bezpiecznego wykonywania czynności pracowniczych,_
• skutecznego reagowania na zagrożenie bezpieczeństwa własnego i najbliższych współpracowników.
Stopniowanie trudności
Do optymalizacji uczenia się pracowników przyczynia się również stopniowanie trudności m.in. poprzez przystosowanie warunków technicznych i organizacyjnych szkolenia do możliwości pracowników. Te możliwości można opisać ogólnymi cechami, takimi jak:
» stan fizyczny - wytrzymałość, dobre samopoczucie,_
• poziom umysłowy - zapewniający lepsze zrozumienie sensu pracy, szybsze, a także jednocześnie gwarantujące zachowanie bezpieczeństwa uczenie się nowych czynności,
• poziom kulturalny - utrzymanie ładu, porządku oraz dyscypliny (reżimu) pracy, sposób
obchodzenia się z narzędziami i współpracownikami,_
• poziom moralny - wyrażający się w stosunku do pracy, jej bezpieczeństwa, lojalności.
Stopniowanie trudności w uzyskiwaniu wiadomości i opanowywaniu umiejętności oraz kształtowaniu postaw w zakresie bhp zapobiega takim zjawiskom, jak m.in.:
1. obniżenie komfortu pracy, poczucie zagrożenia;_
2. nadzwyczajna mobilizacja powodująca fizjologiczne i emocjonalne napięcie - stres;_
3. pogorszenie się funkcji selekcji i przetwarzania informacji, zmiana oceny prawdopodobieństwa, przerzucania odpowiedzialności na innych, wzrost poczucia winy;
4. powrót do wcześniejszych, bardziej prymitywnych faz uczenia się;_
5. narastanie postawy obronnej - poczucia osobistego zagrożenia, odwracanie uwagi od zadań
i koncentrowanie się na sobie;_
6. pojawianie się tendencji do ucieczki z trudnej sytuacji.
Jerzy Bieńkowski specjalista z zakresu samokształcenia, __doskonalenia zawodowego