5987092157

Część A. Logika w zadaniach

dzy przedmiotami, osobami zjawiskami (np. radość, przyjaźń, miłość, sprawiedliwość).

4)    Ze względu na sposób wskazania desygnatu wyróżnia się nazwy:

a)    indywidualne - wskazują na konkretny desygnat bez względu na cechy tego desygnatu; są to zazwyczaj imiona własne - mogą być one nadawane zarówno przedmiotom rzeczywistym (np. nazwy geograficzne, imiona i nazwiska, nazwy miast), jak i wyimaginowanym (np. postaci literackie); nazwa indywidualna wynika z pewnej konwencji, przysługuje desygnatowi, niezależnie od właściwości desygnatu, jest zawsze nazwą jednostkową, gdyż jest to przymiot przypisany konkretnemu desygnatowi, bez względu na jego cechy; nie zawsze natomiast nazwa jednostkowa jest nazwą indywidualną, np. Warszawa to nazwa zarówno indywidualna, jak i jednostkowa, a wskazanie desygnatu powyższej nazwy przy pomocy cech, używając określenia obecna stolica Polski, zmienia kryterium sposobu wskazania desygnatu - w wyniku przeobrażenia powstała nazwa jednostkowa, ale już nie indywidualna;

b)    generalne - wskazują desygnat ze względu na jego cechy, np. kwadrat jest nazwą generalną, ponieważ nazwa ta przypisana jest desygnatowi ze względu na posiadane cechy - kwadratem jest figura o bokach równych i kątach prostych, a gdyby desygnat nie posiadał danych cech, nazwa ta by mu nie przysługiwała.

5)    Z uwagi na strukturę desygnatów można wskazać nazwy:

a)    zbiorowe - których desygnatami nie są poszczególne rzeczy, lecz przedmioty, które stanowią zbiór poszczególnych rzeczy (np. biblioteka, stado, puzzle);

b)    niezbiorowe - których desygnatami są pojedyncze rzeczy, a nie zbiór, np. książka.

6)    Z uwagi na wyrazistość wskazania desygnatu wyróżnia się nazwy:

a)    ostre - których zakres nazwy w sposób obiektywnie jednoznaczny można określić, tzn. że treść nazwy jest na tyle wyraźna, że desygnaty danej nazwy można odróżnić od innych przedmiotów nieobjętych zakresem tej nazwy (np. taboret, szklanka);

b)    nieostre - które nie posiadają obiektywnej i jednoznacznej granicy umożliwiającej oddzielenie zakresu desygnatów tej nazwy (np. przystojny, egoista); nazw nieostrych nie należy mylić z nazwami wieloznacznymi, które posiadają wiele znaczeń, np. pokój w znaczeniu pomieszczenia albo w znaczeniu stanu bezpieczeństwa.

4

T. Widia, D. Zienkiewicz, Logika, Ćwiczenia Becka