5
WSTĘP
Prezentowana praca jest - zgodnie z tytułem - próbą ukazania „społeczno-ekonomicznych aspektów funkcjonowania systemu postpenitencjarnego w województwie świętokrzyskim”. Moje konstatacje oparłem głównie na badaniach przeprowadzonych w Areszcie Śledczym w Kielcach i w Zakładzie Karnym w Pińczowie. W badaniach tych korzystałem z metod i technik stosowanych w naukach społecznych, które szczegółowo omówię w I rozdziale. Uzyskane w ten sposób dane umożliwiły mi ukazanie możliwie pełnego obrazu funkcjonowania systemu postpenitencjarnego w województwie świętokrzyskim oraz jego efektywności.
Ze względu na realizowany temat w pracy mojej zajmowałem się także problematyką kary pozbawienia wolności. Uwzględniłem jej psychospołeczne skutki dla ukaranego, które mają wpływ na jego późniejszą readaptację społeczną. Przy organizacji pomocy postpenitencjarnej trzeba bowiem uwzględniać konsekwencje izolacji, zwłaszcza długoterminowej. Winno się na nie zwracać uwagę po to, by wsparcie udzielane osobom zwolnionym z zakładów karnych oraz ich rodzinom miało należyty charakter. Rodzaje tej pomocy, jej formy i fazy przedstawię w świetle aktualnych uregulowań prawnych.
Rozwój poglądów na temat resocjalizacji skazanych łączy się z rozwojem wiedzy penitencjarnej. Z tych to względów nieco miejsca poświęcam historii rozwoju myśli penitencjarnej dotyczącej m.in. pomocy, jakiej na przestrzeni dziejów udzielano odbywającym kary pozbawienia wolności. Jej początków można upatrywać już w czasach, w których karę pozbawienia wolności zaczęto postrzegać jako środek służący nakłonieniu skazanego do poprawie. Myśl ta przejawia się w refleksjach naukowych odnoszących się do sposobów wykonania kary i polityki postpenitencjarnej. Mają one również pewien wpływ na politykę społeczną której celem jest ograniczanie przestępczości, a zwłaszcza przestępczości powrotnej. Zagadnienia te są na ogół znane, ponieważ stały się przedmiotem licznych opracowań naukowych i znalazły swój wyraz w rozstrzygnięciach normatywnych. Trafnie zauważa więc M. Porowski, że: „Wrażliwość moralna i roztropność ludzka wpisały wszak na trwałe do programu polityki postpenitencjarnej postulat pomocy dla osób dotkniętych skutkami skazania” '.
1 Zob. Porowski M., Kamień i chleb. Studium z dziedziny polityki penitencjarnej, Warszawa 1993.