872511921

Podstawowe dystrybucje dostępne są bezpłatnie, można je np. pobrać / Internetu.

Linux może być sterowany za pomocą poleceń wprowadzanych przez powłokę (ang. shell) lub poprzez GUI. Najbardziej znane warianty GUI dostępne dla Linuksa to: KDE, Gnomę, Xfce, Unity.

Największą popularność Linux zdobył jako system do obsługi serwerów. Jest powszechnie używany w serwisach internetowych do obsługi WWW i poczty elektronicznej. Często spotyka się go w sieciach lokalnych w funkcji serwera plików i aplikacji.

3.6. Systemy operacyjne dla urządzeń mobilnych

Urządzenia mobilne (smartfony, tablety) posiadają własne systemy operacyjne, dostosowane do specyfiki tych urządzeń (np. możliwość prowadzenia rozmów telefonicznych, wysyłania SMS-ów, obsługa odbiornika GPS). Najbardziej popularne systemy dla urządzeń mobilnych to Android oraz iOS.

Android jest przeznaczony m.in. dla telefonów komórkowych, smarttbnów, tabletów. System ten bazuje najądrze Linuksa.

iOS to system firmy Apple przeznaczony dla urządzeń takich, jak: iPhone, iPod Touch, iPad. Bazuje na systemie operacyjnym Mac OS X.

Dla systemów instalowanych na urządzeniach mobilnych charakterystyczne są obsługa za pomocą dotyku (gestów) oraz wielozadaniowość (czyli możliwość równoczesnego uruchamiania wielu aplikacji). Interfejs systemu jest zwykle przejrzysty i łatwy w obsłudze, z możliwością dostosowywania wyglądu do potrzeb użytkownika (rys. 7. i 8.).

Oprogramowanie użytkowe, narzędziowe i języki programowania

Programy komputerowe dzielimy ze względu na ich przeznaczenie na: systemy operacyjne, programy użytkowe, języki programowania, programy narzędziowe.

Nadrzędnym programem jest system operacyjny. Pozostałe grupy oprogramowania podano w tabeli 1.

Programy narzędziowe	Języki programowania	Programy użytkowe
narzędzia systemowe	uniwersalne	edytory tekstu
programy antywirusowe	tworzenie aplikacji internetowych	edytory grafiki, dźwięku, wideo
menedżery plików	dostęp do baz danych	przeglądarki internetowe
archiwizatory	programowanie wizualne	programy finansowo-księgowe
inne	assemblery	gry komputerowe
		inne

Tabela 1. Schemat podziału narzędzi technologii informacyjnej i przykłady podstawowych grup programów

Programy i aplikacje do prawidłowego działania wymagają określonego środowiska.

Na każdy program, z którego korzystamy, należy mieć licencją.

Programy użytkowe są najczęściej tworzone dla konkretnego systemu opera-' \ jnego, choć coraz częściej powstają wersje danego programu dla kilku systemów i i ti acyjnych (na przykład pakiet LibreOffice, programy graficzne G1MP i Inkscape, pi/cglądarki internetowe Mozilla Firefox i Google Chrome czy program pocztowy \ li ./dla Thunderbird mają swoje wersje dla systemów Windows, maeOS i Linux).

Możemy również korzystać z programów umieszczonych w chmurze obliczenio-■ < i zainstalowanych na serwerach internetow ych.

Programy narzędziowe wykonują zadania związane z analizą i optymalizacją 11 latania systemu operacyjnego lub danego urządzenia. Programy te są zwykle wbudowane w system operacyjny. Na przykład w skład systemu Windows XP wchodzą I K liagmentator dysku, Edytor rejestru czy Menedżer urządzeń.

Do programów narzędziowych zaliczamy również programy antywirusowe, pro-I nny do nagrywania płyt CD/DVD, aplikacje zabezpieczające dane, archiwizatory. Języki programowania służą do tworzenia programów. Każdy język programo-w inia to zbiór określonych instrukcji i zasad składni, za pomocą których programista Iworzy tzw. kod źródłowy programu. Kod źródłowy jest następnie zamieniany na kod wynikowy (maszynowy, czyli ciąg instrukcji procesora) przez translator (kompilator lub interpreter), dołączony do danego języka (więcej o tych zagadnieniach i 'i /ce/ytasz w temacie Cl).

Przykładowe zastosowania języków programowania:

•    uniwersalne - np. Python, C, C++;

•    programowanie wizualne - np. Visual C, Visual Basic, Delphi;

•    i worzenie aplikacji internetowych - np. Java, JavaScript, PHP;

•    dostęp do baz danych - np. SQL;

•    tworzenie sterowników urządzeń i oprogramowania układowego, sterującego pracą urządzeń elektronicznych.

Programy użytkowe służą do rozwiązywania problemów z różnych dziedzin i wykony wania konkretnych zadań, np.:

•    edycja tekstu - edytory tekstu, np. Microsoft Word, LibreOffice Writer;

•    wykonywanie analiz, obliezeń, wykresów - arkusze kalkulacyjne, np. Microsoft I xcel, LibreOffice Cale;

•    zarządzanie zbiorami danych - bazy danych, np. Microsoft Access, LibreOffice Base;

•    projektowanie różnych obiektów (elewacji budynków, mostów, tuneli) - programy projektowe, np. AutoCAD;

•    tworzenie rysunków, edycja zdjęć - edytory grafiki, np. Paint, GIMP, Adobe Photoshop, Corel PhotoPaint, CorelDRAW, 3D Studio Max, Inkscape;

•    opracowywanie muzyki i filmów - edytory dźwięków i filmów, np. Audacity, Adobe Premiere;