Nadrzędnym celem edukacji dzieci w wieku wczesnoszkolnym jest wielostronny, harmonijny rozwój osobowości oraz przygotowanie do dalszej nauki, a także udziału w życiu społecznym i kulturalnym. Równie ważne jest stymulowanie ucznia w jego rozwoju intelektualnym, emocjonalnym, estetycznym, fizycznym i społecznym. W okresie wczesnej edukacji szczególną rolę społeczną i rozwojową w procesie opanowywania sprawności mowy odgrywa język ojczysty, który służy także realizacji tak istotnych celów, jak: zdobywanie wiedzy rzeczowej, kształtowanie określonych umiejętności pozwalających na sprawne posługiwanie się językiem ojczystym w mowie i piśmie, wrażliwości estetycznej oraz pożądanych społecznie postaw. Zadania języka ojczystego wiążą się nie tylko z jego znaczeniem dla rozwoju osobowości (uczeń wyraża w nim swoje myśli i uczucia, uzyskuje daną wiedzę), ale dotyczą również ważnych funkcji mowy w toku dalszej nauki i w życiu społecznym.
Metaforycznie można określić język ojczysty jako dobro lub kapitał, którego zyski są proporcjonalne do pracy włożonej w jego powiększanie, przez którą rozumie się naukę oraz indywidualne doskonalenie się przez aktywność, czytelnictwo i bardziej adekwatne poznawanie rzeczywistości. Dzięki ojczystej mowie uczeń nawiązuje kontakty, wyraża uczucia, informuje o swoich potrzebach, a także myśli. Inną zaletą dobrej znajomości języka jest możliwość lepszego rozumienia czytanych tekstów', wypowiedzi kolegów i nauczycieli, perspektywa większych korzyści z odbywanych lekcji i komunikacji. Istotną przyczyną, dla której nauka języka powinna być prowadzona ze szczególną starannością, jest również to, że stanowi on część tradycji narodu i kultury ogólnoludzkiej. Obowiązki szkoły, a zwłaszcza nauczyciela, w tym zakresie są niezwykle ważne, ponieważ od jego kompetencji zależy nie tylko rozwój intelektualny ucznia, lecz także jego adaptacja w zespole klasowym, dalsze sukcesy poznawcze i życiowe. Sprawność językowa, w przeciwieństwie do innych treści, np. historycznych, geograficznych, matematycznych, nie ulega zapomnieniu i nie można jej utracić.