10079

prosi mi,te najwcześniejsze naczelne ich procesy poszły w kierunku rozwijania sprawności kończyn, dla ułarwienia poruszania się po gałęziach drzew, zmiany klimatu wyselekcjonowały prosimale, dając linię małp szerokonosych i wąskonosych. Oligoceu-pojawiły się pierwsze małpy człekokształtne Miocen- proconsul przodek współczesnych małp człekokształtnych. Plejstocen-australopitekus: czaszka, małpie ukształtowanie kory mózgowej, skrócona część twarzowa, masywna żuchwa, zęby przednie są stosunkowo małe, wielkość ciała zbliżona do szympansa, masa ciała ok. 40kg.

8.    TYPOLOGIA KRETSCHMERA wyznaczył 3 typy budowy ciała: l.Leptosoiuatyczny-mała masa ciała, przewaga wymiarów długościowych, delikatny szkielet, mała głowa, twarz szczupła, szyja dhiga. barki wąskie, klatka piersiowa wklęsła i długa, kąt międzyżebrowy ostry, brzuch płaski, miednica wąska, ręce i stopy smukłe, szkielet drobny, mięsnie słabo rozwinięte, bardzo mało tkanki tłuszczowej, cienka skóra, schizofreniczny i zamknięty w sobie. 2. Atletyczny-harmonijny rozwój kośćca i mięsni, silnie umięśniony, szeroka głowa twarz szeroka, szyja dobrze umięśniona, szerokie barki, klatka piersiowa szeroka i głęboka, brzuch płaski, miednica wąska, kończyny długie dobrze umięśnione, szerokie ręce i stopy, szkielet mocny, dobrze rozwinięte umięśnienie, nikła ilość tk. dusz., gniba skóra, mało abstrakcyjne myślenie, mech. działanie. 3. Pykniczny-duża masa ciała, rozbudowane jamy ciała, przewaga wymiarów szerokościowych, głowa duża twarz zaokrąglona, szyja krótka, barki zaokrąglone, kl. pierś, szeroka i głęboka, brzuch duży. biodra szerokie, kończyny krótkie otłuszczone skóra cienka i świeża szkielet delikatny, słabo umięśnione ręce, uprzejmy łagodny otwarty.

9. TEORIE STARZENIA SIĘ starzenie się jest naturalnym, długotrwałym i nieodwracalnym procesem zachodzącym w rozwoju osobniczym człowieka. Następuje zmiana metabolizmu komórek, zmniejszenie wodochłonności i odwodnienie komórek. Zmiany metabolizmu prowadzą do morfologicznych i funkcjonalnych zaburzeń w poszczególnych tkankach i narządach. Teorie starzenia się-przyczyną starzenia się jest obserwowane w komórkach starzenie się koloidów protoplazmy-zmiana ich dyspersji i uwodnienia, główną przyczyna starzenia się jest wpływ promieniowania kosmicznego, osłabienie czynności gruczołów dokrewnych, zużywanie się protoplazmy komórkowej, niedobór tlenowy. Długość charakter starzeiua się oraz życia są uwarunkowane dziedzicznie. Czynnikami przyspieszającymi proces starzenia się są: zatrucia, choroby zakaźne, niedobory witaminowe, pokarmowe, zaburzenia nerwowe, hormonalne, enzymatyczne, schorzenia serca, naczyń, nerek i inne.

10.    ZMIANY PROPORCJI CIAŁA WRAZ Z WIEKIEM proporcje małego dziecka wraz z wiekiem zmieniają się i różnią się od proporcji osoby dorosłej. Jest to wynikiem różnej dynamiki rozwoju poszczególnych cech. Noworodki i niemowlęta posiadają: dużą głowę, krótką szyję, długi tułów, krótkie kończyny. Proporcje kończyn górny di i dolnydi-ok 5 roku życia dhigość kończyn dolnych jest mniejsza od kończyn górnych. Podudzie w stosunku do uda. a przedramię w stosunku do ramienia jest dłuższe. W ciągu rozwoju ontogenetycznego dl kończyn dolnych zwiększa się ok. 5 razy. a dhigość kończyn górnych ok. 4 razy. Zmiany długos'd tułowia z wiekiem długość tułowia zwiększa się trzykrotnie po trzecim roku życia wzrastanie staje się wolniejsze w stosunku do kończyn. Po pewnym okresie dojrzewania następuje wyrażane wyrównanie proporcji związane z zahamowaniem wzrostu kończyn i dalszym wzrostem tułowia. Kształt klatki piersiowej- u noworodków jest cylindryczna, a w roku rozwoju osobniczego ulega spłaszczeniu związane jest to z większym tempem wzrostu wymiaru poprzecznego w stosunku do wymiaru strzałkowego, a także zmianąkąta ustawienia się żeber. Znuana obwodu f^owy w stosunku do obwodu klatki piersiowej u noworodka obwód głowy jest o ok. 2 cm. Większy od obwodu klatki piersiowej, w 3 m-c życia następuje przekrzyżowanie się obu tych obwodów, jest to moment zmienny i zależy od osobnika, pomeważ dzieci są w wieku 3 lat u których obwód głowy jest większy od obwodu klatki piersiowej.

11.    ENDOGENNE CZYNNIKI ROZWOJU: CZYNNIKI ENDOGENNE GENETYCZNE. CZYLI DETERMINATORY ROZWOJU - genetyczna determinacja rozwoju przejawia się w ty, że jedne geny kontrolują ten proces przez odpowiednie funkcjonowaiue ukł wewnątrzwydzielniczego. gdy inne geny decydują o różnicach dynamiki rozwoju. Wydaje się. że w różnych sekwencjach czasu różna jest aktywność genów odpowiedzialnych za rozwój osobniczy. Różnice w rozwoju w zależności od płci: 1 )do okresu dojrzewania płciowego różnice cech antropometrycznych i proporcje budowy ciała są niewielkie. 2)dojrzewatue płciowe jest wcześmejsze u dziewcząt 0I6-I8 m-cy i w tym czasie w wieku 12-131at przewyższają one chłopców w zakresie licznych cech antropometrycznych, np. wys. i ciężar ciała. U dziewcząt wcześniejsze jest wyrzynanie zębów, kostnienie nasad kości i uzyskiwanie ostatecznych rozmiarów ciała. 3)w okresie dojrzewania kształtują się u obu płci ostateczne różnice dymorficzne przejawiające się w różnicach proporcji budowy ciała np. u dz. szersze są biodra w stosunku do barków, dłuższy jest tułów w stosunku do kończyn dolnych, głębsza jest klatka piersiowa w stosunku do jej szerokości. 4)przez cały okres wzrastania dz. są bardziej zaawansowane w stosunku do wartości ostatecznych tuż eh. - posiadają słabszą siłę mięśniową, mniejsza poj. phic. wielkość serca, szybsze tętno, gnibszy fałd skórno - tłuszczowy a po okresie dojrzewania odmienny rozkład tkanki tłuszczowej. Różnice w rozmieszczeniu owłosienia. 5)dz. wykazują większą odporność biologiczną na oddziaływanie wpływów środowiska, w tym również na czynniki chorobowe, na działanie niekorzystnych warunków bytowych. CZYNNIKI ENDOGENNE PA RA GENETYCZNE. CZYLI STYMULATORY ROZWOJU - mimo. że połowa zestawu genów przekazywanych potomstwu pochodzi od ojca i połowa od matki, to jednak w większość cech ilościowych

wy stępują silniejsze związki między cechami dziecka i matki niż dziecka i ojca. Stwierdzono tonp. w odniesieniu do różnych cech tj. np. - cech kośćcą cechy części miękkich, kształt nosa. uszu warg. rozkład pigmentu (barwa włosów, oczu), właściwości fizjologiczne (ciśnienie tętnicze krwi). Tryb życia matki w trakcie trwania ciąży wpływa na rozwój organizmu potomnego. Wiek rodziców może wpływać na rozwój dzieci w sensie wpływów biologicznych i społeczno kulturowych. Niektóre badaiua sugerują że stan rozwoju noworodków z matek młodocianych jest gorszy. W miastach najlepiej rozwijają się dzieci z matek w wieku 25-32 lata i ojców o 3 lata starszych od matek, na wsiach 20-25 gorszy jest rozwój dzieci gdy ojciec jest młodszy o trzy i więcej lat. Nie bez znaczenia jest kolejność urodzenia - w wyniku uprzedtuch ciąż w organizmie matki zachodzą zmiany anatomiczne i funkcjonalne, które wpływają na rozwój następnych