10371

CHOROBY ALERGICZNE SKÓRY

ALERGIA - jest to nabyta, jakościowo zmieniona odczynność żywych tkanek wywołana specjalnym alergenem. Pierwszy krok reakcji alergicznej to uwrażliwienie na określony czynnik (alergen). W pierwszej fazie organizm zapoznaje się z alergenem. Krok ten (faza uwrażliwiania) przebiega bezobjawowo. Dopiero gdy układ immunologiczny jest uzbrojony przeciwko danej substancji, tzn. wytworzył określone komórki i/lub przeciwciała, które przy następnym kontakcie rozpoznają alergen na zasadzie zapamiętaiua. może nastąpić reakcja alergiczna.

Rodzaje alergenów:

-    al. wziewne - pyłki traw, naskórek i sierść zwierząt, zanieczyszczania środowiska,

-    al. pokarmowe - które zjadamy, np. czekolada, ryby, owoce morza, orzeszki,

-    al. bakteryjne - bakterie wywołujące inne choroby, które mogą także wyzwalać lub nasilać zmiany alergiczne.

-    al. kontaktowe - które działają bezpośrednio na skórę (pyłki roślin, jady owadów, leki stosowane zewnętrznie, kosmetyki, różne związki chemiczne związane z pracą zawodową i życiem codziennym, np. chrom, nikiel detergenty, lanolina, leki uczulające - penicylina).

Objawy uczulenia: zapaść, wysypka, zapalenie oskrzeli.

1. Pokrzywka - jest to choroba, której wykwitem podstawowym jest bąbel pokrzywkowy (cechujący się obrzękiem, zabarwiemem różowym hib porcelanowobiałym) i czasami także obrzęk skóry, tkanki podskórnej i błon śluzowych. Cechuje się szybkim powstawanie, znikaniem zwykle przed upływem 24 godzin bez pozostawienia śladu. Zmianom towarzyszy świąd

Babel pokrzywkowy powstaje w wyniku wzmożonej przepuszczalności naczyń i obrzęku, co związane jest z uwalnianiem się głównie histaminy, jak również innych mediatorów z ulegających degradacji komórek tucznych.

Postacie pokrzywia:

-    p. ostra - cechuje się częstymi wysiewami bąbli, ale ustępującymi w ciągu 4 tygodni, najczęściej jest wywołana lekami bądź błędami dietetycznymi (np. benzoesany, środki konserwujące, barwnikowe), którym towarzyszą nudności, bóle brzucha, niekiedy biegunki.

-    p. przewlekła - występuje wówczas, gdy wykwity pojawiają się dłużej niż 4 tygodnie (mechanizm częściej niealergiczny); wywołana jest najczęściej alergenami pokarmowymi i wziewnymi oraz lekami (hormony, aspiryna): bardzo często ulega nasileniu pod wpływem czynników psychicznych i może być często objawem towarzyszącym zakażeniu pasożymiczemu jelit.

Odmiany pokrzywki:

-    p. wywołana mechanicznie - nimieniowo - obrzękowe zmiany powstające w miejscu silnego potarcia lub ucisku cechuje się długotrwałym, nieraz wieloletnim przebiegiem.

-    p. kontaktowa - występuje w miejscu kontaktu alergenu ze skórą; może być alergiczna (wywołana sierścią zwierząt, alergenami roślinnymi, pokarmowymi) lub niealergiczna (wywołana pewnymi roślinami żyjątkami morskimi lub lekami), zalicza się tu również ukąszenia przez owady.

• p. fizykalna - dzieli się na pokrzywkę z zimna (wywołana nagłym obniżeniem temperatury ciała, przewlekła), pokrzywkę cieplną (wywołana nagłym podniesieniem temperatury ciała 38 - 43 st. C przez 10 - 15 min., mechanizm jest niealergiczny) i pokrzywkę świetlną (występuje pod wpływem promieni słonecznych, dotyka częściej miejsc odsłoniętych, przebieg przewlekły).

-    p. cholinergiczna - występuje pod wpływem poceiua się spowodowanego bądź wysoką temperaturą otoczenia, wysiłkiem fizycznym, bodźcami z przewodu pokarmowego, wzmożonym poceniem się przy spożyciu posiłku, bądź bodźcami emocjonalnymi (nadwrażliwość na acetylocholinę); bąble pokrzywkowe są zwykle drobne, powierzchowne, otoczone czerwona obwódką usadowione głównie w górnej części tułowia, bardzo swędzące; wysiew powstaje szybko i trwa krótko, natomiast zmiany mogą nawracać w ciągu wielu lat.

-    typu choroby posurowiczej - występu po podawaniu surowicy (np. przeciwtężcowa) lub leku (penicylina); zmiany skórne mają charakter pokrzywki, towarzyszą im bóle stawowe, podniesiona temperatura, niekiedy duszność, bóle brzucha, nudności i wymioty oraz przejściowy białkomocz, objawy występują po 6 - 12 dniach od wprowadzenia surowicy,

-    obrzęk naczynioruchowy (obrzęk Quinckego) - poza bąblami pokrzywkowymi występuje obrzęk warg. okolic oczodołów i błony śluzowej jamy ustnej, krtani i gardła, oraz kończyn, a także narządów płciowych; przebieg przewlekły i nawrotowy, niekiedy towarzyszą objawy ogólne: bóle głowy, biegunki, wymioty; obrzęk występuje gwałtownie i utrzymuje się kilkanaście godzin do kilku dni. nie towarzyszą mu objawy zapalne ani świąd; obrzęk może być alergiczny (wywołany lekami, pokarmami wziewami, ukąszeniami) i niealergiczny (wyw'ołany wyzwalaczami histaminy hib nietolerancją na leki. np.salicylany), dużą rolę odgrywają czynniki psychiczne.