10388

Rodzaje wykładni prawa

1.    Ze względu na podmiot, który jej dokonuje:

a)    autentyczna - oznacza, że wykonywana jest przez ten sam organ, który wydał akt normatywny. Ma ona charakter powszechnie obowiązujący

b)    legalna - dokonywana jest przez uprawniony do tego organ państwa. Takim organem w latach 1952 - 89 była Rada Państwa, a w latach 1989 - 97 Trybunał Konstytucyjny

c)    praktyczna, czyli organów stosujących prawo - takiej wykładni na użytek aktów stosowania prawa objętych kompetencją danego organu, mogą dokonywać wszystkie organy władzy publicznej stosujące prawo. Wykładnia wiąże się organ jej dokonujący i podmioty, wobec których prawo jest stosowane. Szczególne znaczenie ma tu wykładnia sądowa a w szczególności wykładnia dokonywana przez Sąd Najwyższy, która ma różną postać: rozpoznanie skargi kasacyjnej, rozstrzygnięcie tzw. Zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości w konkretnej sprawie; uchwały siedmioosobowego składu Sądu Najwyższego uzyskujące moc zasad prawnych

d)    doktrynalna - jest to wykładnia dokonywana przez prawników, która nie ma mocy wiążącej

2.    Ze względu na metodę:

a)    językowa - polega na ustaleniu znaczenia przepisu ze względu na język, w którym został on sformułowany, czyli język prawny. Język prawny to język, w jakim fonnuluje się teksty prawa obowiązującego. Różni się on od języka naturalnego, czyli języka powszecluiej komiuiikacji i języka prawniczego, czyli języka refleksji nad prawem. Jeżeli mimo prób dokonania ustalenia sensu tego przepisu istnieją dalej rozbieżności, zachodzi konieczność przeprowadzenia wykładni systemowej

b)    systemowa - jej celem jest ustalenie znaczenia przepisu prawnego ze względu na miejsce, jakie zajmuje on w systemie prawa, tj. w ramach aktu normatywnego czy w ramach gałęzi prawa

c)    funkcjonalna (celowościowa) - polega na ustaleniu znaczenia pizepisów prawnych poprzez określenie celu, dla którego przepisy te zostały wydane

3.    Ze względu na wynik.

a)    rozszerzająca - występuje wtedy, gdy dana wykładnia nakazuje interpretowany przepis rozumieć i stosować szerzej niż to wynika z wykładni językowej

b)    ścieśniająca - występuje wtedy, gdy dana wykładnia nakazuje interpretowany przepis rozumieć i stosować węziej niż to wynika z wykładni językowej

c)    stwierdzająca - to taka interpretacja, która nakazuje przepis interpretowany rozumieć tak samo jak wykładnia językowa

W niosko wanie nra wn icze

Wnioskowanie — to rozumowanie polegające na wy prowadzaniu zdań, twierdzeń ze zdań zwanych przesłankami, które uprzednio zostały uznane za prawdziwe. Wnioskowanie przeprowadza się na podstawie prawa logicznego zgodnie z odpowiednimi regułami wnioskowania. Przy wnioskowaniu prawniczym rozróżniamy reguły:

1. interpretacyjne - nie są dziełem ustawodawcy, nie są normami prawnymi. Zostały one wypracowane przez naukę i praktykę prawniczą w ciągu wieków i stanowią dorobek