41641

Rodzaje wykładni prawa

1.    Pierwszą typologią jest zróżnicowanie ze względu na podmiot jej dokonujący. Według tego kryterium występuje, zatem:

a.    Wykładnia autentyczna - dokonywana jest ona przez ten podmiot, który przepis ustanowił.(Zasięg i moc obowiązywanie takiej interpretacji jest równy zasięgowi i mocy wynikającej z rodzaju interpretowanego aktu).

b.    Wykładnia legalna - dokonywana jest przez uprawniony do tego organ państwa. Wykładnia prawa delegowana - kiedy uprawnienie do wykładni przepisu jest zawarte w samym przepisie.

C. Wykładnia operatyw na - jest to rodzaj wykładni podejmowany przez organy stosowania prawa, dokonywać jej mogą wszelki organy władzy państwowej. Szczególne znaczenie ma tu jednak wykładnia sądowa. Np. wykładnia Sądu Najwyższego może przyjmować postać:

I. Sąd najwyższy może rozpoznawać skargi kasacyjne wnoszone przez strony do orzeczeń sądu drugiej instancji. W przypadku stwierdzenia zasadności kasacji SN działający zwykle w składzie trzyosobowym uchyla orzeczenie sądu drugiej instancji. Po przekazaniu powrotem do odpowiedniego sądu jest ten sad związany wykładnią SN.

II.    Sąd najwyższy może podejmować uchwały jeżeli uzna, że celowe jest wyjaśnienie przepisów prawnych budzących wątpliwości w praktyce lub których stosowanie wywołało rozbieżność w orzecznictwie. Nie są to uchwały dotyczące bezpośrednio konkretnych spraw. Do ich podjęcia dochodzi na wniosek określonego organu państwa. Takie uchwały zapadają przy udziale & sędziów w składzie całej izby sądu najwyższego, połączonych izb lub w pełnym składzie SN.

III.    Drugi typ uchwał SN może podejmować w następstwie przedstawienia mu do rozstrzygnięcia tzw. Zagadnienia praw ncgo budzącego poważne wątpliwości w konkretnej spraw ie.

IV.    Uchwały 7-osobowych składów SN zapadających w trybie określonym w punktach Ili III mogą uzyskać moc Zasad praw nych, jeżeli taki 7-osobowy skład tak postanowi. W przypadku uchwał całej izby dzieje się tak automatycznie, Taka wykładnia wiąże też inne składy orzekajgęg-SK

d. Wykładnia doktrynalna - wykładni może dokonywać każdy na własny użytek, nie ma jednak ona dla nikogo mocy wiążącej.

2.    Ze w zględu na sposób dokonywania wykładni

a.    Wykładnia językowa - Polega na dokonywaniu interpretacji przepisów prawnych przy wykorzystywaniu reguł znaczeniowych i konstrukcyjnych języka prawnego i naturalnego, reguł poprawnego myślenia i reguł logiki prawnej.

b.    Wykładnia systemowa - Polega na ustaleniu rzeczywistego znaczenia przepisów ze względu na ich usytuowanie w systematyce wewnętrznej systemu prawa lub zasady danej gałęzi prawa..

C. Wykładnia funkcjonalna - Ustalenie znaczenia przepisu zgodnie z celem, jaki chciał osiągnąć ustawodawca stanowiąc ten przepis.

d. Wykładnia porów naw cza - Polega na ustaleniu znaczenia przepisu przez porównanie go z innymi podobnymi przepisami o ustalonym znaczeniu

I.    Układ synchroniczny - porównanie z przepisami innych krajów

II.    Układ diachroniczny - porównanie z przepisami niegdyś istniejącymi

3.    Ze w zględu na w yniki wykładni

a.    Wykładnia Iitcralna(dosłow na) - ustalona ze względu na użycie reguł znaczeniowych i konstrukcyjnych języka.

b.    Wykładnia rozszerzająca - polega na porównaniu wyniku wykładni językowej i systemowej lub celowościowej i przyjęciu szerszego znaczenia przepisu niż wynikałoby to z przepisu.

C. Wykładnia zwężająca - polega na porównaniu wy6ników wykładni literalnej i celowościowej lub systematycznej i przyjęciu węższego znaczenia przepisu niż wynikałoby to z wykładni literalnej.

Zasada niesprzeczności norm i reguły kolizyjne

Rodzaje sprzeczności norm;

1. Sprzeczności logiczne występuje, gdy:

2