stopnie formalne J.F. Herbarta- jasność,kojarzenie,system,metoda, przygotowanie,podanie,powiązanie,zebranie, zastosowanie -dominującą osobą w szkole herbarterowskiej była osoba nauczyciela (decydował o przebiegu zajęć,o treści nauczania),uczeń skierowany był na dalszy plan.Poprzez stałe zatrudnienie,kierowanie,karność,nauczanie wychowujące można osiągnąć cel .System dydaktyczny opracowany przez Herbarta miał dwa założenia:-tabula czysta,nie zapisana karta -wyobrażenie;
stopnie formalne J. Deweya- uczymy się wtedy,kiedy myślimy,a myślimy wtedy,gdy rozwiązujemy problemy -nauczanie uczniów rozwiązywania problemów,a przede wszystkim danie szansy do tego -Etapy myślenia:( odczucie trudności .nazwanie trudności,wyszukiwanie pomysłu rozwiązania.formułowanie hipotezy,rozwiązywanie problemu);
ogniwa procesu nauczania wg okonia -tok podąjący-ukiemnkowany przez społecznie wyznaczone cele.dynamicznie działający zespół elementów obejmujący nauczycieli,uczniów,treści kształcenia i spoleczno-materialne środowisko oraz wzajemne związki między nimi tok poszukujący -uświadomienie stopnia nudności -sformułowanie stopnia trudności -sformułowanie problemu -formułowanie hipotezy weryfikacja empiryczna -utrwalenie wiadomości;
J.A. Komeński idee dydaktyczne - W swoim dziele .Wielka Dydaktyka" Komeński zawarł najważniejsze poglądy pedagogiczne, które zadecydowały o jego wielkiej roli w dziejach wychowania, są to:
1. wierzy w moc wychowania i wykształcenia, podziela optymizm pedagogiczny epoki odrodzenia, nie podziela natomiast poglądu iż, „są umysły tak tępe, że niczego w nie wpoić niepodobna",
2. dom aga się powszechnego nauczania i wychowania, Postulat ten wynika z wiary Komeńskiego, ze .wszyscy wszystko mogą pojąć". Żądaniem tym obejmuje zarówno biednych, jak i bogatych, zarówno miasta , jak i wsie, zarówno chłopców jak i dziewczęta.
3.opracowuje system jednolitego szkolnictwa dla całej ludności
4. opracowuje nowy program wykształcenia i nowy układ materiału programowego
5. wykorzystując w tym zakresie doświadczenie dydaktyczne gimnazjów innowierczych Komeński tworzy i uzasadnia podstawy organizacji pracy szkolnej w klasie systemem lekcyjnym
6. dokonuje dokładnej analizy procesu nauczania i formułuje nowe podstawowe zasady nauczania
Plan wlnnefkowskłWyróżnia się przedmioty obowiązkowe, realizowane w ramach zajęć przedpołudniowych, których treści każdy uczeń musi opanować w dowolnym czasie poprzez pracę, jednostkową i grupową, oraz grupę przedmiotów realizowanych po południu w ramach grup zainteresowań
Plan daltoński Całoroczny plan nauczania jest podzielony na miesięczne zadania (opatrzone instrukcją i wskazówkami metodycznymi). Uczniowie mają całkowtą swobodę w wyborze zajęć i czasu pracy, muszą jedynie wypełnić „kontrakt". Do dyspozycji pozostawia im się pracownie przedmiotowe i konsultacje przebywających w nich nauczycieli. Nauczyciel prowadzi raz w tygodniu zajęcia z całą klasą oraz sprawdza wykonanie indywidualnych zadań
Plan jenajskiSzkoła ma charakter wspólnoty życia i pracy wzorowanej na rodzinie. Nie ma tu podziału na klasy i przedmioty nauczania. Uczniowie tworzą dwie wspólnoty obejmujące po trzy roczniki. Corocznie najstarszy rocznik grupy pierwszej wchodzi do grupy wyższej, stając się tam rocznikiem najmłodszym. Do wspólnot należą też nauczyciele i rodzice. Wychowanie zajmuje prymarne, wobec nauczania, miejsce. Nauczanie opiera się na opracowywaniu kolejnych tematów
zasady nauczania wg Nowackiego;
-z. pogląd-koniecznosc zdobywania wiedzy poprzez:- bezpośrednie poznanie omawianego aktualnie zjawiska i przedmiotu
-z. świadomym i aktyw uczestnictwa- ucznia w procesie uczenia sie,czyli braniu udziału w dyskusjach, wykonywaniu doświadczeń,realizowaniu projektów.
-z. związku teorii z praktyka-, czyli wiązania ze sobą zdobytej wiedzy z praktyka życia codziennego. -z. przystepności- stopniowanie trudności,dostosowanie treści i metod nauczania dostosowanych do stopnia rozwoju i możliwości uczniów
-z. trwałości wiedzy i umiejet- mówi o konieczności stosowania takiego przebiegu procesu dydaktycznego, który pozwoli na trwałe przyswojenie wiedzy