11219

Odmiany powierzchniowych ruchów masowych

Erozja i wietrzenie zakłócają równowagę utworów geologicznych występujących na powierzchni. Gdy do tego występuje nachylenie stoku, mogą zacząć się tworzyć ruchy masowe (+klimat mokry). Główną przyczyną wywołującą ruch mas skalnych jest siła ciężkości. Warunki, w których ta siła może działać powstają różnie, stąd też wiele odmian ruchów masowych:

0 Osiadanie - polega na ruchu pionowym, obniżaniu się powierzchni.

0 Spełzywanie - ruch odbywa się nie pionowo, ale w kierunku spadku zbocza. Odbywa się stale, ale bardzo powoli.

D Staczanie - zachodzi, gdy drobne fragmenty skalne zostają wprawione w szybki ruch po zboczu. Staczanie prowadzi do powstania usypiska D Osuwanie - zachodzi, jeśli warunki sprzyjające ruchowi dojrzewają stopniowo, i dopiero jakaś drugorzędna przyczyna wprawi w ruch masy skalne. Ruch taki odbywa się szybko i gwałtownie. Rezultatem są osuwiska (koluwia)

0 Spełzywanie - zachodzi, gdy w procesie osuwania bierze udział woda (soliflukcja). Tworzą się spływy błotne.

0 Obrywanie - ma charakter katastrofalny, polega bardziej na oberwaniu się mas skalnych niż na osunięciu ich.

W podziale tym nie ma granic sztywnych, mogą zachodzić zjawiska pośrednie.

Osuwiska rotacyjne - materiał zsuwa się w postaci plastrów, tworząc kolejne schody

Pojęcia:

Haki zboczowe - przegięte przez osuwającą się zwietrzeline głowice warstw w kierunku spadku zbocza

Język osuwiskowy - złożony jest z osuniętych mas skalnych (koluwium)

Koluwium - produkty ruchów osuwiskowych

Nisza osuwiskowa - zagłębienie powstałe po obsunięciu się materiału ze stoku Osuwisko - (zsuw) powstaje, gdy proces grawitacyjnego przemieszczania się warstw po stoku następuje szybko

Osuwisko rotacyjne - gdy materiał zsuwa się w postaci plastrów, tworzy kolejne schody Piarg - usypisko. Gdy zbocza są strome i działa intensywne wietrzenie fizyczne. Produkty wietrzenia staczają się na dół tworząc usypisko (piarg)

Rynna osuwiskowa - rynna znajdująca się u dołu niszy, którą materiał osuwiska zjechał w dół

Stożek usypiskowy - usypiska w kształcie stożka o znacznym kącie nachylenia