11333

romantyczną, nie sentymentalną.

Romantyzm (ang. romantic - nastrojowy, malowniczy, pobudzający do marzeń): w kulturze europejskiej funkcjonował od lat 90 XVII wieku do lat 20 XIX wieku założenia ideowe tego prądu powstały w wyniku przekształceń społeczno -ekonomicznych (empiryzm, sensualizm),

ojczyzną romantyzm, podobnie jak sentymentalizmu, jest Anglia, świat postrzegany był jako zbiór elementów różnorodnych i niepowtarzalnych, da się go poznać tylko dzięki doświadczeniu i spontanicznej wyobraźni, poznanie jest aktem tworzenia,

teoria historyzmu romantycznego głosiła występuje ciągłość tego co było (przeszłości) z tym co jest (teraźniejszością),

romantycy uważali, że człowiek jest zakorzeniony w kosmosie poprzez świadomość i ponadnaturalne czynniki,

romantyzm opierał się na głoszeniu indywidualizmu, niepowtarzalności jednostki, romantycy negowali oświeceniową harmonię kontaktów człowieka z człowiekiem, człowieka z naturą i światem - uważali, że życie to nieustanna walka, bunt, a świat zbudowany jest na zasadzie konfliktów; buntować należy się przeciwko skostniałym normom (politycznym, społecznym, etc.),

z tymi założeniami filozoficznymi związana była ściśle postawa bohatera romantycznego - buntownika, samotnika, walczącego w imię dobra zbiorowości (bohater bajroniczny),

siła jest najdoskonalszą formą poznania

literatura ma służyć ekspresji indywidualnej, pokazywaniu prawdy, ukazywaniu dążeń jakiejś zbiorowości, np. narodu,

koncepcja romantycznego poety - wieszcza, przywódcy duchowego, którego atrybutami są geniusz, nieograniczona wyobraźnia i natchnienie,

romantycy odwrócili się całkowicie od wzorców antycznych, preferowali tradycje narodowe, ich ulubioną epoką było średniowiecze (gotyk romantyczny), inspirowali się twórczością Szekspira, kulturą, liistorią i naturą Orientu (orientalizm), używali stylizacji biblijnych, chętnie odwoływali się do tradycji ludowych (folklor), romantyzm odrzucił monumentalizm, normatywizm klasycystów, romantycy głosili całkowita swobodę aktu twórczego, artysta nie powinien być niczym krępowany i ograniczany, w związku z tym chętni używali liryki bezpośredniej

ulubionymi gatunkami romantyków były: ballada, poemat dygresyjny, powieść liistoryczna, dramat, powieść poetycka,

manifestem romantycznym był wydany w 1798 roku “Zbiór ballad lirycznych” napisany przez przedstawicieli tzw. Szkoły Jezior - Samuela Coleridge’a i Wiliama Wbrdswortha,

II wydanie “Zbiory ballad lirycznych” miało miejsce w 1800 roku, ale było już poprzedzone wstępem teoretycznym Wordswortha, w którym zawarte zostały zasady postwy romatycznej, tendencje odwołań do folkloru, kultury narodów.

Angielscy twórcy romantyczni: Bayron, Grey, Kitz, Walter Scott (twórca nowej epiki liistorycznej),

Niemieccy romantycy: Goethe, Schiller

We Fracnji najważniejszym romantykiem był Victor Hugo,

Romantyzm dzieli się w Europie na wyraźne dwa prądy:

1. Opcja południowa - zwolennicy poezji południowej Europy (Wiochy, Hiszpania, Francja).