Powstają w skutek wietrzenia chemicznego minerałów pierwotnych, jak skalenie czy miki. Chemicznie są to uwodnione glinokrzemiany, występują w postaci bardzo drobnych ziaren, łuseczek.
- pospolite w skalach osadowych z grupy litotowej (iły), kaolinitowej.
Minerały z grupy montmorylonitowej- skały bardziej alkaliczne.
Wchodzą w skład kompleksu sorpcyjnego gleby.
Minerały ilaste:
1. grupa kaolinitu ( kaolinit, dikit)
2. grupa montmorylonitu (saponit)
3. grupa uwodnionych mik (ilit)
Wietrzenie chemiczne:
- hydroliza
- hydratacja
Anhydryt-> gips Hematyt ( czerwony)-> ....
MORFOLOGIA GELBY:
Odkrywka glebowa:
Długość 2m
Szerokość lm <-> 0.7 m Głębokość 1,5- 2 m
Poziomy genetyczne gleb ( poziomy glebowe):
- mniej lub bardziej wyraźna strefa na przekroju gleby, różnej grubości od kilku do kilkudziesięciu mm, równoległa do powierzchni terenu, barwa, zawartość humusu, struktura, zwięzłość, uziarnienie.
Każdy poziom cech ma swoiste właściwości: fizyczne, chemiczne, biologiczne i morfologiczne.
Gleba może być całkowita lub niecałkowita.
Typ gleby- podstawowa jednostka w genetycznej systematyce (typologii) gleb. Każdy typ
gleby.......Gleby ( pedony)- o podobnej genezie- właściwościach morfologicznych-
fizycznych i chemicznych.
Pedon- indywiduum glebowe- trójwymiarowy fragment pokrywy glebowej o powierzchni kilku metrów kwadratowych i głębokości 1- 2 m, ujawnia wszystkie typowe dla danego taksonu cechy morfologiczne.
Poziom diagnostyczny ( poziom rozpoznawczy)- dokładnie zdefiniowany pod względem cech morfologicznych, właściwości fizycznych i chemicznych poziom genetyczny, jego obecność pozwala jednoznacznie rozpoznać i zakwalifikować daną glebę do określonej jednostki w systematyce gleb.
Elementarne procesy glebotwórcze:
- proces inicjalny prowadzący do powstania gleb słabo wykształconych
- proces akumulacji biologicznej- dawniej zwany darniowym- doprowadzający do powstania poziomu próchniczego.
- proces brunatnienia- znamienny dla gleb brunatnych