13695

6. Kryteria wpisu na listę UNESCO:

Obiekty Kulturowe:

-    zabytki: dzieła architektury, dzieła monumentalnej rzeźby i malarstwa, budowle o cliarakterze archeologicznym, napisy, jaskinie mające uznanie z dziedziny liistorii, sztuki, nauki

-    zespoły: budowli, kompleksy doskonale komponujące się z naturalnym krajobrazem, mają wyjątkową powszechną wartość z punktu widzenia historii

-    miejsca zabytkowe: dzieła człowieka lub wspólne dzieła człowieka i przyrody, strefy, stanowiska archeologiczne, wyjątkowa wartość z punktu widzenia historycznego, estetycznego, etno i atro.

Warunkiem wpisu jest spełnienie jednego z 5 kryteriów przy czym kryterium nr6 może być stosowane tylko jako uzupełniające:

1.    Stanowi wybitne osiągnięcie geniuszu człowieka

2.    ilustrować znaczące oddziaływanie wartości w danej epoce w danym kręgu kulturowym

3.    wnosić unikalne, wyjątkowe świadectwo tradycji kulturowej lub cywilizacji

4.    stanowi wybitny przykład rodzaju budowli, który ilustruje znaczący etap w cywilizacji ludzkości

5.    stanowi przykład tradycyjnego sposobu osiedlenia się, zagospodarowania dla danej kultury

6.    łączy się w bezpośredni lub namacalny sposób z wydarzeniami, tradycjami, ideami mającymi powszechnie wyjątkowe znaczenie.

Obiekty Przyrodnicze:

7.    Obejmować wyjątkowe zjawiska przyrodnicze lub tereny szczególnego naturalnego piękna

8.    Przedstawiać szczególne świadectwo ważnych etapów w liistorii planety

9.    Przedstawiać szczególny przykład toczących się procesów ekologicznych

10.    Obejmować najważniejsze środowiska przyrodnicze.

7. Charakterystyka obiektów UNESCO w Polsce i na świecie:

Polska:

-    Kopalnia soli w Wieliczce - ewenement światowego górnictwa

-    Stare Miasto Kraków - renesansowy rynek

-    zamek krzyżacki w Malborku - średniowieczny kompleks zamków, stolica państwa krzyżackiego

-    stare miasto Zamość - perła renesansu

-    Toruń - średniowieczne miasto

-    stare miasto Warszawa - 85% zniszczone, rekonstrukcja

-    Auschwitz Birkenau - obóz zagłady

-    Kalwaria Zebrzydowska - park pielgrzymkowy z XVII w.

-    Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy - barokowy kompleks kościołów

-    Drewniane Kościoły Małopolski i Podkarpacia

-    Park Mużakowski

-    Puszcza Białowieska

-    Hala Stulecia - budownictwo, żelbeton

Świat:

-    Wodospady Iguazu (Brazylia/Argentyna) - jeden z najwspanialszych wodospadów świata,

-    Park Narodowy Mułu (Malezja) - minimum ingerencji człowieka, bogata flora i fauna, trudno dostępny, spełniał 4 kryteria

-    Petra (Jordania) - dawna stolica państwa nabetejskiego

-    Lednicko-Valticki areał (Czechy) - 140km2 terenów roślinnych, parkowych, rolniczych, krajobraz kulturowy

-    Brasilia (Brazylia) - nowe miasto, wybitne obiekty arcliitektury nowoczesnej

-    Kapadocja (Turcja) - charakter mieszany, kraina zbudowana z miękkich popiołów, wąwozy, „bajkowe kominy"

-    Islamskie zabytki Debli (Indie) - liczne wybitne zabytki architektury islamskiej (np. Kutub Minar)