13793

bioka tali zatory itp.. Jeśli komórki stanowią podstawową jednostkę materii ożywionej, to tylko komórka może być tak naprawdę nazwana żywą. Np. wirusy zawierają niektóre typy cząsteczek występujących w komórkach, ale nie wykazują zdolności do samodzielnego rozmnażania, stąd są one chemicznymi zombi.

2. Wewnętrzna struktura komórki, zasadnicze cechy budowy komórek roślin, zwierząt i bakterii.

>*• Komórka prokariotyczna.

Ma najprostszą strukturę. Ukazują nam zjawisko życia ogołocone z wszelkich ozdobników i sprowadzone do najistotniejszych podstaw. Nie zawiera organelli, nawet jądra komórkowego. Obecność lub brak jądra komórkowego stanowi podstawę zasadniczej klasyfikacji organizmów. Organizmy, których komórki zawierają jądro nazywa się org. Eukariotycznymi lub eukariontami, a te, które go nie posiadają - prokariontami. Bakterie maja zazwyczaj kila mikrometrów długości. Często mają ścianę komórki, pod którą błona komórkowa zamyka pojedynczy przedział zawierający cytoplazmę a w niej DNA.

Największe zróżnicowanie komórek spotyka się wśród prokariontów. Większość prokariontów istnieje jako organizmy jednokomórkowe, aczkolwiek pewne z nich łączą się ze sobą tworząc łańcuchy, grona lub inaczej zorganizowane struktury wielokomórkowe. Badania molekularne wykazały wyraźny podział prokariontów na dwa odrębne królestwa, nazwane Bacteria i Arhaea.

> Komórka eukariotyczna

Jądro jest zazwyczaj największą organellą w komórce eukariotycznej. Jest ono zawarte w obrębie dwóch współśrodkowych błon, które tworzą otoczkę jądrową, i zawiera DNA. Do najistotniejszych organelli w cytoplazmie należą mitochondria. Każde mitochondriom odgraniczone jest od cytoplazmy dwiema odrębnymi błonami, z których wewnętrzna tworzy liczne pofałdowania wnikające w głąb organelli. Występujące tylko w komórkach roślin (z glonami włącznie) chloroplasty są wielkimi zielonymi organellami o strukturze jeszcze bardziej skomplikowanej niż mitochondria. Nieregularny labirynt przestrzeni zamkniętej pofałdowanej błoną, określany jako ER - retikulum endoplazmatyczne to miejsce, w którym są wytwarzane zarówno składniki błon, jak i składniki przeznaczone na eksport z komórki. Stosy spłaszczonych obłonionych woreczków stanowią aparat Golgiego, który przejmuje i często modyfikuje chemicznie cząsteczki wytworzone w ER, a następnie kieruje je na zewnątrz komórki. Lizosomy są małymi organellami i nieregularnych kształtach, zachodzi w nich trawienie wewnątrzkomórkowe prowadzące zarówno do uwolnienia substancji odżywczyrh z cząsteczek pokarmu jak i do rozkładu cząsteczek cząsteczek nieporządanych. Peroksysomy - małe, otoczone błoną organelle stwarzają środowisko dla reakcji, w których powstaje i ulega rozkładowi niebezpiecznie reaktywny nadtlenek wodoru. Cytozol jest miejscem, w którym przebiega wiele reakcji chemicznych podstawowych dla życia komorki, np. wczesne etapy rozkładu cząsteczek pokarmowych i jeden z kluczowych procesów -synteza białek. Małe maszyny molekularne - rybosomy, dokonujące tej syntezy, są widoczne

2