13799

Na czele tego mchu stanęli:

-    w Niemczech - Jan Mateusz Bechstein,

-    w Szwajcarii - Rudolf Schinz,

-    w Polsce - Władysław Taczanowski

Przyrodnicy ci jako pierwsi wskazywali na niezwykle ważną rolę paków drapieżnych w środowisku (wówczas całkowicie niedocenianą) i domagali się bezwzględnej ich oclnony, a Bechstein wręcz uważał, że wyniszczenie jakiegokolwiek gatunku zwierzęcia jest czynem niegodnym kulturalnego człowieka” (Schoenichen 1954).

Również wiekowe, dorodne drzewa w Europie miały wielu obrońców:

-    Czechy

-    Dania

-    Norwegia

-    Francja

-    Niemcy

Na przełomie 19 i 20 wieku wydano w kilku krajach europejskich ustawy o ochronie najbardziej wartościowych elementów przyrody i krajobrazu. Takie ustawy zaistniały w: -Hesji-w 1902r.,

-    Holandii - w 1904 r.,

-    Prusach i we Francji - w' 1906 r

-    Szwecji - w 1909 r.,

-    Norwegii - w 1910 r.,

-    Oldenburgu - w 1911 r.,

-    Szwajcarii w 1912 r.,

-    Rosji - w 1916 r. (Leńkowa 1978).

Natomiast w Polsce pierwszą znamieiuią datą tego okresu jest rok 1868, w którym z inicjatywy profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego (Ludwika Zejsznera, Maksymiliana Siły-Nowickiego i Eugeniusza Janoty) na wniosek Komisji Fizjograficznej Towarzystwa Naukowego Krakowskiego Sejm Krajowy we Lwowie uchwalił ustawę:

względem zakazu łapania, wytępienia i sprzedawania zwierząt alpejskich właściwych Tatrom, świstaka i dzikich kóz”.

Był to jednak sukces połowiczny, bowiem poza świstakiem i kozicą oclrroną nie objęto nietoperzy i „pożytecznego ptactwa” o co również apelowano.

Warto dodać, że ustaw^ra ta jest najpraw^rdopodobmej pierwszym na świecie aktem prawnym nakazującym ochronę zwierząt z przesłanek naukowych a nie ekonomicznych (łowieckich).

Koniec 18 i początek 19 wieku to okres kryzysu gospodarczego, niepokojów społecznych nasilenia się dążeń narodowo-wyzwoleńczych i wreszcie pierwsza w^rojna światowa nie sprzyjały myśleniu i działaniu ukierunkowanemu na poznawanie przyrody i jej ochronę.

Rok po zakończeniu w^rojny i z chwilą rozpoczęcia odbudowy kraju, tj. w 1919 r. utworzono Tymczasową Państwową Komisję Ochrony Przyrody (TPKOP) - pieiwszą urzędową instytucję zajmującą się ochroną przyrody.