charakter mniej lub bardziej formalny - począwszy od tzw. „kartelu śniadaniowego”, poprzez różne formy dżentelmeńskiej umowy, aż po szczegółowo spisany układ kartelowy.
3. Współpracy nieformalnej czy milczącej, np. przywództwa cenowego.
Poniżej omówimy problemy związane z różnym formami współpracy poziomej oraz skutki współpracy oferentów dla funkcjonowania rynku.
Fuzja przedsiębiorstw;
Połączenie się dwóch czy większej ilości przedsiębiorstw w jedno nie powoduje na ogół zmiany formy tynku. Wyjątkiem jest tu przypadek, gdy wszystkie dotychczas samodzielne przedsiębiorstwa łączą się w jedno, a więc sytuacja, w której na rynku powstaje monopol. Funkcjonowanie monopolu omówiliśmy już wcześniej, stąd tym przypadkiem nie musimy się teraz ponownie zajmować.
W sytuacji, gdy na tynku łączy się dwóch czy nawet kilku spośród dużej liczby drobnych oferentów funkcjonujących na tym rynku, nie zmienia to ani formy rynku ani sposobu zachowania poszczególnych oferentów. Natomiast wówczas, gdy łączą się ze sobą nawet tylko dwa z kilku działających na rynku - forma rynku nie ulega zmianie, natomiast zmieniają się warunki funkcjonowania na tynku, a więc i często sposoby zachowania przedsiębiorstw. Wynika to z tego, że nowo powstałe przedsiębiorstwo ma na ogół silniejszą pozycję niż uprzednio każde z nich osobno.
Kartele
Korzyści wynikające z zawiązania kartelu przez oferentów działającym na jednym rynku rozpatrzmy na następującym przypadku. Na początku na pewnym rynku działa relatywnie duża liczba oferentów n o jednakowych krzywych kosztów, dopasowujących wielkość produkcji do zewnętrznie narzuconej ceny. Przy cenie rynkowej wynoszącej p<0) podaż pojedynczego oferenta wynika z przecięcia się jej z krzywą kosztów krańcowych tego oferenta Ki’ i wynosi yiw. Tak więc podaż ze strony wszystkich oferentów działających na tym rynku - ze względu na jednakowe koszty - wynosi nyj<0>. Podaż ogólnogospodarcza S i ogólnogospodarczy popyt D przecinają się wówczas na wysokości ceny p(0).