14047

-    powietrze może mieć różną gęstość

*    równomiernie rozproszone jest niewidzialne

*    rozcieńczone staje się ogniem

*    skondensowane staje się wiatrem, chmurą, potem wodą, ziemią, nawet kamieniem

*    świadczy to o jedności przyrody

-    przyczyny wywołujące przemiany:

*    ruch powoduje zagęszczanie i rozrzedzanie powietrza przez zbliżanie i oddalanie jego części

*    istnieje związek między temperaturą a stanem skupienia: ogień jest najrzadszy i najgorętszy, kamień najgęstszy i najzimniejszy

-    stosował swą teorię do wyjaśniania zjawisk meteorologicznych

*    wiatr powstaje, gdy zgęszczone powietrze wprowadzone jest w nich

*    przy dalszej kondensacji powstają chmury i woda

*    gdy woda opada z clunur i marznie tworzy się grad, gdy chmury pełne wilgoci marzną twoizy się śnieg

*    gdy chmury zostaną gwałtownie rozerwane pizez wiatr powstają błyskawice

*    gdy płomienie słońca padają na zgęszczone powietrze powstaje tęcza

*    gdy w zmieni dokonują się zmiany dzięki rozgrzewaniu i ochładzaniu powstaje trzęsienie ziemi

-    w astronomii cofirął się, jego poprzednik miał dużo bardziej postępowe poglądy

*    Ziemia jest płaska jak stół

*    gwiazdy to ciała ogniste, towarzyszą im ciała stale, które ujawniają się przy zaćmieniach

d)    HERAKLIT - ogień zasadą

Warunkiem istnienia rzeczy jest ich ruch (zasada powszeclurej zmieiuiości "panta rhei"- wszystko płynie). Zauw’ażył że jedyną niezmienną rzeczą jest zmiermość. Uważał, że nic nie trwa w^r stanie bezruchu, ale wszystko się porusza i ciągle przekształca. Filozof uważał, że zasada polega na jedności przeciwieństw. Rozumienie arche u Hcraklita znacznie różni się od jej r ozumienia u wcześniej szych filozofów przyrody -za arche uważał ogień, mówił, że wszystko jest przekształceniem ognia. Nie tr aktował tego jednak dosłownie, ale jedynie widział w ogniu symbol wiecznej zmiermości. konfliktu i łiannonii. Ogień był życiem, które żyje śmiercią tego. co spala, był nieustaruią przemianą w dym i popiół. Heraklrt jako pierwszy przypisał arche inteligencję, co zawiera się w jego słowach: "Natura ludzka jest pozbawiona rozumu, lecz nie boska". Heraklit uchodzi za ojca dialekty kr (metody badania rzeczywistości w ruchu i rozwoju), ojca koncepcji LOGOS (szukanie rozumu świata, który tłumaczy w jakiś sposób rzeczywistość), ojca myślenia racjonalnego (pokory wobec rozumu).

e)    szkoła pitagorejska

2. Pannenides i szkoła elejska (zainteresowania mitologiczne, parmenides - byt jest a niebytu nie ma, paradoksy Zenonza z Klei)

Ontologia lub metafizyk - podstawowy (obok epistemologii) dział filozofii starający się badać strukturę rzeczywistości i zajmujący się problematyką związaną z pojęciami bytu. istoty, istnienia i jego sposobów, przedmiotu i jego własności, przyczynowości, czasu, przestrzeni, konieczności i możliwości.

Szkoła elejska- powstała w italskiej Elei na przełomie VI i V w. pne. Za twórcę mvaźa się Parmenidesa z Elei, choć na szkołę bardzo mocno odcisnęły swój wpływy poglądy wcześniejszego Parmenidesowi Ksenofanesa. Eleaci nie mieli licznych zwolenników, jednakże znajdow^Fali ich przez szereg pokoleń

a) Ksenofanes - ponoć uczeń Anaksymandra. w jego filozofii widać było jeszcze echa tamtejszej myśli.

*    Za arclie uważał ziemię

*    poglądy' o bóstwie, uważał iż bóstwo jest jedno, krytykował politeizm i antropomorfizm Ksenofanes uważał iż świat przesiąknięty jest jest bóstwem. Zdaniem Ksenofanesa kosmosem jest bóg. Ksenofanes głosił też bardzo istotne idee moralne - szczególnie zdecydowaną wyższość wartości duchowych (np. mądrość, cnota, inteligencja) nad wartościami witalnymi (np. siła fizyczna). Wartości duchowe przynoszą, jego