15989

- grupy religijne - ich status w państwie też musi być regulowany

Prawo wyznaniowe (świeckie) w systemie prawa polskiego (państwowego)

Prawo wyznaniowe da się wyodrębnić jako odrębną gałąź prawa.

Systemy relacji między państwem a kościołem i innymi związkami wyznaniowymi.

Rozróżniamy system powiązania państwa z kościołami i związkami wyznaniowymi oraz system rozdziału kościoła i innych związków wyznaniowych od państwa. System powiązania państwa i religii właściwy jest dla państwa wyznaniowego. Rozróżniamy ich dwa rodzaje. Państwa wyznaniowe zamknięte i otwarte.

1.    Państwo wyznaniowe zamknięte:

a.    Afirmacja określonej doktryny religijnej jako jedynie prawdziwej.

b.    Formalne uznanie np. w ustawie jednej religii lub jednego z kościołów jako religii oficjalnej lub kościoła państwowego.

c.    Subwencjonowanie określonej religii czy też działalności kościoła z funduszy publicznych.

d.    Formalny zakaz wyznawania innych religii poza religią oficjalną.

2.    Państwo wyznaniowe otwarte:

a.    Rezygnacja przez państwo z afirmacji jednej religii jako jedynie prawdziwej

b.    Uznanie jednej z religii lub jednego z kościołów jako religii narodowej bądź jako kościoła państwowego z racji historycznych lub socjologicznych

c.    Subwencjonowanie religii oficjalnej z funduszy państwowych.

d.    Gwarancja wolności religijnej dla wyznawców wszystkich religii oparte na zasadzie równości.

Różnice: państwo otwarte nie zajmuje stanowiska w sprawie prawdziwości doktryny religijnej.

System rozdziału kościoła i państwa właściwy jest dla państw świeckich

Cechy państwa świeckiego:

1.    Nieuznawanie religii państwowej ani oficjalnego kościoła.

2.    Przyjęcie zasady równości kościołów i związków wyznaniowych wobec prawa.

3.    Przyjęcie zasady separacji, czyli oddzielenia kościoła i związków wyznaniowych od państwa.

Aktualnie nie ma jednego modelu państwa świeckiego. Wśród odmian państw typu świeckiego można wyróżnić:

1.    System separacji czystej (amerykański model państwa świeckiego)

-    ukształtował się w Stanach Zjednoczonych

-    podstawy formalne sformułowane w pierwszej poprawce do konstytucji, zawiera zakaz nadawania jakiejkolwiek religii charakteru oficjalnego oraz zakaz ograniczania swobody praktyk religijnych

-    Sąd Najwyższy USA uznał, że oznacza to zakaz wszelkiej ingerencji państwa w sprawy wewnętrzne poszczególnych kościołów

-    w modelu tym wolność religijna obejmuje przede wszystkim ochronę jednostki przed przymusem i dyskryminacją, gwarantuje wolność spełniania praktyk religijnych w życiu prywatnym i publicznym

2.    System separacji wrogiej (francuski model państwa świeckiego)

-    podstawy ukształtowały się na początku XX w.

-    w 1905 r. pozbawiono kościół osobowości prawnej i przestano go uznawać jako legalną instytucję prawną

-    złagodnienie tej praktyki nastąpiło po I i II wojnie światowej, nadal jednak rygorystycznie pojmowana jest zasada sekularyzacji szkolnictwa zakazująca m.in. nauczania religii w szkołach państwowych. Obecnie jednak na skutek akceptacji przez

2