16334

ustalają cenę. usuwającą z rynku nadmiar produktów lub ich niedobór cena równowagi rynkowej Elastyczność popytu i podaży cenowa elastyczność popytu współczynnikiem cenowej elastyczności popytu jest E= dPpkPp :dc/c, gdzie dPp/Pp-wzgędna procentowa zmiana popytu, dc/c względna procentowa zmuma ceny. Współczynnik jest zawarty w przedziale (0,1), gdy E dąży do nieskończoności to popyt jest doskonale elastyczny, gdy E>1 to jest wysoce elastyczny Mieszana cenowa elastyczność popytu (reaguje nie tylko na cenę tego dobra ale również na zmianę cen dóbr substytucyjnych lub komplementarnych) Reakcję popytu na dobro X na zmianę ceny dobia subst /kompl. Dobra Y nazywamy mieszaną cenową elastycznością popytu Współczynnik : Ed -dPpx/Ppx :dcy/cy. Znak ujemny świadczy o kompleroentamości dóbr X i Y. a dodatni o substytucyjności tych dóbr Dochodowa elastyczność popytu -reakcja popytu na wzrost dochodu; współczynnik dochodowej elastyczności popytu- E=dPp/Pp: dO/D, gdzie dD/D oznacza względną zmianę % dochodu. Kiedy Ed<0 są to dobra podrzędne, mające lepsze substytuty; dla fuft>0 -dobra normalne. Luf—1- względna zmiana dochodu równa się względnej zmianie popytu, Ed> 1 -dobra wyższego rzędu, Ed<l-dobra podstawowe. Cenowa elastyczność podaży: współczynnik tej c. Elastyczności to Ec**dPd/Pd; dCC, gdzie dPdPd to względna % /miau podaży, dC/C względna % zmiana ceny. gdy Ec-0 tzn nie reaguje na zmiany, jest nieelastyczna. Ec= 1 -zmiana podaży "zmianie ceny. Ec (0,1) podaż jest maki elastyczna, Eol wysoce elastyczna, gdy Ec dąży do nieskończoności to podaż jest doskonale elastyczna TEORIA WYBORU KONSUMENTA (gospodarstwa domowego) konsumenci (państwu, handlowcy, producenci) dążą do maksymalizacji użyteczności Użyteczność całkowita suma satysfakcji czerpanej zx spożycia określonej wy branej przez konsumenta struktury dóbr. Użyteczność krańcowa jest to dodatkowe zadowolenie ze spożywania konsumpcji kolejnej jednostki towaru. lJk-dlJc/dQ“Uc’(Q) Krzywa obojętności-różne kombinacje dwóch towarów dający ten sam poziom użyteczności całkowitej (im wyższa krzywa obojętności tym wyższe Uc, dotyczy głównie gustów konsumenta, nic dotyczy cen). Lima ograniczenia budżetowego (ograniczenie budżetowe) przedstawia wszystkie kombinacje towarów przy określonych dochodach: D*Qx Cx+ Qy Cy, gdzie D-dochód. Qx. Qy-ilo4ć XiY. Cx. Cy-ccna XiY. Gospodarka rynkowa jest uwarunkowana stroną popytową, a gospodarka centralnie planowana jest uwarunkowana stroną produccnta.PPRZF.DSlĘBIOR.STWO jest wyodrębnioną pod względem ekonomicznym jednostką prowadzącą działalność produkcyjna, handlową, usługową. Do uruchomienia i prawidłowego wykorzystania czynników produkcji, czyli ziemi, kapitału i pracy, potrzebny jest przedsiębiorca, dąży on do osiągnięcia jak najwyższego zysku. Do jego funkcji należą:inicjowanie oraz uruchamianie działalności gosp oraz różnego typu innowacji techniczno-organizacyjnych; podejmowanie kluczowych decyzji /.wiązanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa; podejmowanie ryzyka związanego z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa są zróżnicowane pod względem form własności, struktur organizacyjnych, rozmiarów Majątek przedsiębiorstwa można podzielić na: majątek trwały (środki trwałc-budynki. samochody, maszyny), majątek obrotowy (środki obrotnwe-gotowe produkty, paliwo, gotówka, materiały). Cały ten majątek obrotowy i trwały określa się mianem aktywa, ze względu na to że biorą czynny udział w realizacji zadań przedsiębiorstwa, pasywami natomiast nazywamy fundusze własne i obce Ponadto występują pojęcia kosztów, przychodów, zysk lub strata(brutt<Vz podatkiem i nclUVpo potrąceniu podatku dochodowego). Funkqc przedsiębiorstwa 1 podażown (produkcyjna)-wytwar/anic dóbr, usług oraz kierowanie ich na rynck-2 popytowa-przedsiębiorstwa zgłaszają popyt na rzeczowe i osobowe czynniki produkqi; Z funkcjami przedsiębiorstwa związane jest prawo malejących przychodów-zmiana między stałymi a zmiennymi czynnikami produkcji powoduje zmianę dynamiki przychodów, jeżeli przedsiębiorstwo będzie zwiększało o tę samą ilość nakład jednego czynnika nic zmieniając il pozostałych czynników, to wynikające stąd przyrosty produkcji będą coraz mniejsze. Krzywa całkowitej produkcji- ilustruje w jaki sposób kształtuje się wielkość produkcji przy zastosowaniu czynników zmiennych i stałych; Produkcja krańcowa wydajność dodatkowo zaangażowanego czynnika produkcji. Daje odp na pytane jaki będzie przyrost produkcji przez zatrudnienie dodatkowego pracownika Pp-Pc/Np , gdzie Pp-produkt przeciętny, Pc-produkcja całkowita, Np-nakład pracowików. a wzór na produkt krańcowy: Płr-dPc/dNp. Krańcowa stopa substytucji (Kss) jednego z czynników produkcji (np.kapitału) przez drugi czynnik (np.pracę) nazywamy stosunek przyrostu nakładów drugiego czynnika przy danej ilości wytworzonego produktu. Kss informuje nas o tym ile jednostek kapitału zastępuje jedna jednostka pracy. Kss(a,b)“ dQafóQb. Unia jednakowego kosztu-izokoszta- kombinacje czynników produkcji, które przy danych cenach producent może zakupić za posiadaną wielkość nakładów;Koszty stałc-wiclkość ich nie zmienia się przy zmianie rozmiarów fumy (odwrotnie zmienne ), koszty całkowite to koszty zmicnnc~slałc (Kc~Kz-Ks) . Kp-Kc/Q. gdzie Kp to Koszt jednostkowy, czyli przeciętny. Q-ilość; Koszty krańcowe (Kk) informują o tym jak wzrastają koszty całkowite przy wzroście produkcji o jednostkę wyrobu: Kk=dKc/dQ Utarg -przychód: Uc*xQ. Uc-utarg całkowity, utarg przećiętny-przypadający na jednostkę sprzedaną, utarg krańcowy- Uk-dUc/dQ-Uc'(Q). Zysk=przychód całkowity-koszty całkowi! /.-Uc-Kc Maksymalizacja zysków Z<Q)=Uc<Q)-Kc(Q) , warunki maksymalizacji zysków Uc'(Q>-Uk; Kc (Qf-Kk. Uk-Kk-0 wtt Uk~Kk PIENIĄDZ powszechnie akceptowany środek płatniczy oraz. do rcatr/acji zobowiązaó(długów). prawnie przyjęty środek wymienny. Cechy pieniądz towarowy-miał funkcje użyteczne, ale też pełniły funkcję pieniądza (np krowa), pieniądz kruszcowy Rodzaje piemądza-banknoty. bilony; bezgotówkowy, plastikowy (karta płatnicza), płutność-łntwość zamiany na konkretne towary i usługi Aby pieniądz, spełniał swoje funkcje wartość pieniądza powinna być stała., samoistna wartość pieniądza to cena materiału z którego został wydrukowany. Koszt posiadania pieniądza wiąże się z alternatywnymi formami przechowywania bogactwa Naprostszą metodą przechowywania pieniądza są obligacje państwowe, które przynoszą pewien stały dochód w postaci odsetek Nominalna stopa oprocentowania obligacji i realna stopa obligacji-czyti pomniejszona nominalna o stopę inflacji. Popyt na pieniądz i podaż pieniądza :pop>1 na pieniądz jest to ilość pieniądza, na jaką istnieje zapotrzebowanie zgłaszane przez podmioty gospodarcze, podaż pieniądza jest to ilość pieniądza wprowadzanego do obiegu.. Popyl transakcyjny-wiąże się z trzymaniem pieniądza w celu realizacji przewidywanych zakupów, popyt przczomościowy-w cci u zrobienia nieoczekiwanych zakupów, popyt spckulacyjny-wiąze się z gromadzeniem pieniądza w celu jego ulokowania w konkretne towary . Popyt na pieniądz rośnie wraz ze wzrostem realnego dochodu narodowego, maleje wraz. z* wzrostem nominalnej stopy procentowej. BANKI funkcje banku ccntralncgo:-bank banków-centralny bank prowadzi rachunki banków komercyjnych, banki mogą zaciągać kredyty lombardowe pod zastaw papierów wartościowych, -prowadzi emisje pieniądza; - prowadzi rachunki rządu (bank państwaj-mozc udzidać rządowi pożyczek. - pełni funkcję centrom walutowego kraju. Stopa redyskontowa minimalna relacja rezerw gotówkowych do wkładów, jaką muszą utrzymywać banki komercyjne na mocy decyzji banku centralnego. INFLACJA jest to proces wzrostu ogólnego poziomu cen, jest proesem ciągłym, rozłożonym w okresie czasu.Rodzaje inflacji, pełzająca (wskażnik<$% rocznic), umiarkowana 5-10%. galopująca 10-150% . hipcrinflacja powyżej 150% rocznic .monetarna, popytowa, kosztowa, jawna i ukryta Popytowa-ludzK chcą więcej kupić niz gospodarka może im produkować.budżetowa-zwiększonc wydatki budżetowe;krcdytowa-nadmicmc akcje kredytowe, płaco wa-nadmicniy wynik płac. kosztowa-wywołana przez wzrost kosztów produkcji, strukturalna- wynika z nie dostosowań strukturalnych, wicdy kiedy producenci mc są w stanic dostosować się do zmian w gospodarce, może pojawiać się tez czynnik konkurentów z zagranicy. Aby zwalczyć inflację należy zidentyfikować rodzaj inflacji i stosować narzędzia odpowiednie do jej zwalczenia Wskaźnikiem określającym inflację jest wskaźnik wzrostu cen, towarów i usług konsumpcyjnych DEFLACJA jest zjawiskiem odwrotnym do inflacji. Proces spadku ogólnego pu/iomu cen( Japonia). RYNEK PRACY -występuje popyt i podaż na pracę Popyt na pracę zgłasząją pracodawcy, natomiast podaż na pracc-pracowmcy Minimalna płaca zapobiega wykorzystywaniu pracownika, może ona doprowadzić do wzrostu bezrobocia (np. przy podniesieniu minimalnej płacy z 780 do 870 BEZROBOCIE frykcyjne (przejśćiowę)-wystepuje przy zmianie miejsca pracy, zamieszkania i konieczności przy tym zmianie pracy, cykliczne-wywołane przez okresowe spadki koniunktury gospodarczej. Dotyczy rozwoju gospodarczego w dłuższym okresie czasu; strukturalne- spowodowane jest potrzebą zmian kwalifikacji pracowników, wywołane innowacjami technologicznymi itp.; klosycznc-występujc wtedy gdy płaca jest rozmyślnie utrzymywana na poziomie nic zapewniającym równowagi na rynku pracy, sezonowa-związana z pracą sezonową; ukryte-w przypadku . gdy bezrobotny nic zostąjc zgłoszony do biura bezrobotnych, bezrobocie dobrowolne, kiedy bezrobotny mógłby pracować ale nic choc, prz>musowc-bezrobotny chciałby pracować ak nic ma pracy.