16683

świadomości i rozpoznawaniem problemów możliwych do rozwiązania globalnym wysiłkiem

3. Istota stosunków międzynarodowych:

a)    uczestnicy:

-    państwa i organizacje międzynarodowe

-    międzynarodowe ruchy polityczne i religijne, narody, grupy ludzi, korporacje międzynarodowe, Kościół, międzynarodowe organizacje zawodowe i jednostki fizyczne

b)    cechy charakterystyczne:

-    brak jednego centralnego ośrodka władzy

-    brak hierarchicznego zorganizowania, zarządzania i kontroli

-    utrzymywane przez niezależne od siebie podmioty -» poliarchia- wielość równorzędnych władz państwa

-    policentryzm (wieloośrodkowość) suwerennych jednostek i tworzonych przez nich struktur org.

-    postępująca złożoność środowiska międzynarodowego w sensie:

•    podmiotowym: coraz więcej uczestników

•    przedmiotowym: coraz więcej dziedzin, w których podmioty nawiązują relacje

-    podejmowanie decyzji w sposób kolektywny, w wyniku kompromisu (podpisania umowy)

-    internacjonalizacja- przenikanie sfery wewnętrznej i zewnętrznej

c)    podmiotowy zakres:

-    polityka

-    gospodarka

-    wojsko

-    kultura

-    finanse

-    nauka.

2. Porównaj przedwestfalski I westfalski etap stosunków międzynarodowych.

Zwłaszcza przedwestfalski okres stosunków międzynarodowych charakteryzuje się ogromnym zróżnicowaniem, wynikającym z długiego okresu trwania. Naukowcy stosując taki podział uważają, że okres przedwestfalski obejmuje czasy od starożytności do 1648 roku, czyli zawarcia Pokoju Westfalskiego. Okres westfalski to lata 1648-1917.

Do około roku 1000 p.n.e. nie istniały interakcje o charakterze światowym. Zainicjowane zostały dopiero w pierwszym tysiącleciu p.n.e., doprowadzając do „zamknięcia euroazjatyckiej ekumeny". Główną cechą stosunków w okresie przedwestfalski były sporadyczne kontakty nawiązywane pomiędzy regionami świata, ale jednocześnie ich stopniowa intensyfikacja związana z rozwojem cywilizacyjnym i technicznym. Imperia powstałe w Chinach, Indiach, na Bliskim Wschodzie i w basenie Morze Śródziemnego zainicjowały kontakty światowe. Znaczący wpływ na ich intensyfikację miało otwarcie Szlaku Jedwabnego około 100 r. p.n.e., a także rzymska kontrola nad Egiptem, która utrwaliła szlaki morskie pomiędzy tym regionem a Indiami i Chinami. Kontakty stawały się coraz częstsze, a jednocześnie dotyczyły coraz to rozmaitszych kategorii spraw.

W Starożytnej Grecji stosunki pomiędzy poleis oparte były początkowo o wzajemną równość, a polityka bezpieczeństwa na równowadze sił. Później zasady