16703

Giełda - są to stałe, odbywające się w określonym czasie i miejscu, podporządkowane określonemu regulaminowi spotkania osób pragnących zawrzeć transakcje kupna-sprzedaży oraz osób pośredniczących w zawieraniu transakcji, których przedmiotem są bądź pieniądze, weksle, papiery wartościowe, bądź też towary o pewnych określonych cenach jak np. węgiel, zboże. Giełda jest więc rynkiem dóbr zamiennych, oznaczonych co do gatunku, określonych jako towary nadające się do handlu, przy czym nie jest konieczną przesłanką zawierania transakcji giełdowych okazywanie określonych towarów in natura.

Współczesne giełdy poddane są regulacji i kontroli ze strony państwa, które udziela koncesji na ich działanie i określa sposoby ich nadzorowania. Statut i regulamin działania określają cel giełdy, prawa i obowiązki członków, organizacje władz, warunki i technikę zawierania transakcji, formy rozstrzygania sporów i reklamacji.

Transakcje giełdowe mogą być dokonywane przez właściwych zbywców i nabywców lub przez pośredników. Handel giełdowy odbywa się według ściśle określonych zasad, tzw. uzansów giełdowych, które różnią się w zasadniczy sposób od innych zwyczajów rynkowych obowiązujących na aukcjach, targach itp.

Członkowie giełdy mają zazwyczaj prawo do zawierania transakcji na własny rachunek, a także mają prawo działania jako maklerzy. Mają prawo do uczestniczenia i udziału w sesjach giełdowych, ponadto bierne i czynne prawo wyborcze do władz giełdy. Często członkowie giełdy korzystają ze zniżek na danej giełdzie.

Uczestnicy giełdy również mają prawo do zawierania transakcji na giełdzie, nie mają prawa wyboru do władz i nie korzystają ze zniżek.

Pośrednicy zwani maklerami powoływani przez władze giełdy do pośredniczenia w zawieraniu transakcji na danej giełdzie, zwykle zaprzysiężeni jako znawcy obrotu na danej giełdzie. Maklerzy pobierają prowizję od pośrednictwa.

Goście giełdy mają prawo zawierać transakcje tylko za pośrednictwem członków giełdy lub maklerów.

Podział giełd według kryterium znaczenia giełdy:

—> Giełdy o zasięgu międzynarodowym np. giełda cukrowa w Nowym jorku, lub Giełda Papierów Wartościowych w Londynie.

—y Giełdy o zasięgu wewnątrz krajowym lub lokalnym (Krajowe, Regionalne).

Podział giełd z uwagi na formę prawną:

—> Giełdy organizowane przez państwo, którym statut nadawany jest w drodze ustawy,

-» Giełdy korporacyjne, tworzone przez organizacje gospodarcze mogące przybrać formę spółek akcyjnych

2