5. Cele (funkcje) socjologii:
a) opis (f. dcskry ptyw na) - odpowiada na pytanie: „co jest?”, „co ma miejsce?”
b) wyjaśnianie (f. eksplanacyjna) odpowiada na pytanie: "dlaczego jest tak, jak jest?", szuka przyczyn istniejącego stanu rzeczy
c) prognozowanie (f. predykcyjna) - odpowiada na pytanie: „jak będzie?”
6. Cele socjologii są pochodną charakterystyki naukowego punktu widzenia (por. pkt. 2), są jego logiczną konsekwencją.
a) dlatego nie jest celem socjologii ocenianie rzeczywistości, ani - w szczególności jej zamienianie - naprawa.
b) ocenianie, naprawa tego, co jest, to domena polityków, czy osób duchownych:
(1) których opinie opierają się na określonym systemie wartości, któiy jest podstawą istniejącego stanu rzeczy
(2) którzy następnie podejmują decyzje operacyjne dla realizacji podjętych celów
7. Funkcja prognostyczna różni się zasadniczo i jakościowo od - w łaściwych myśleniu magicznemu - proroctw:
a) paradoks nowoczesności - dominacja racjonalno- prognostycznych postaw przy jednoczesnym występowaniu anachronicznych skłonności i zapotrzebowań na wróżby, horoskopy, astrologię, chiromancję, itp.
b) funkcja prognostyczna nauk empirycznych, takich jak socjologia, opiera się wyłącznie na dwóch rodzajach informacji:
- dane wyjściowe dostarczone przez funkcję deskryptywną
- znajomość praw rządzących rzeczywistością społeczną - f. eksplanacyjna.
c) proroctwa myślenia magicznego mają natomiast charakter całkowicie dowolnych spekulacji, w których konstruowane związki przyczynowo - skutkowe odnośnie przyszłości nie dają się uzasadnić przy pomocy narzędzi racjonalno-empitycznych, przeto mogą być wyłącznie i co najwyżej przedmiotem wiaty.