17072

niezależnie od źródeł, z których te normy mogą być wyprowadzone (Bóg, natura czy godność człowieka).

Podstawowym twierdzeniem jest to, że prawo naturalne istnieje obiektywnie, jest czymś naturalnym, realnie istniejącym. Istnieje niezależnie od działania i poczynań ludzkich, nie jest to wytworem kultury. Człowiek jest zdolny te normy rozpoznać za pomocą czynności o charakterze poznawczym.

Są to normy o cechach sprawiedliwości i słuszności. Ze względu na walory traktowane są jako normy prawa najwyższego.

KONCEPCJA PRAWNONAT URALNA

Te kierunki korzeniami tkwią w starożytnej Grecji. Taki sposób patrzenia (prawnonaturalny) można dostrzec u Arystotelesa i Platona. Stoicy przyjmowali, że istnieje powszechne prawo „nomos” będące źródłem i wzorcem dla prawa ludzkiego stanowionego. Takie poglądy utrzymywał się aż do XIX w. (do pojawienia się historycznej szkoły prawa, a później pozytywizmu prawniczego, którego ojcem był John Austin) W historii myśli prawniczej można wskazać okresy żywego rozwoju prawa natury i ich silnego oddziaływania, ale też i czasy, gdzie były one spychane na margines.

-    nie mogły się rozwijać w Polsce, gdyż wiodącą koncepcją była koncepcja marksistowska; wyjątkiem - ośrodkiem, w którym udało się koncepcję prawa natuiy rozwijać był KUL.

-    rozwój był po II wojnie światowej, ale nie w Polsce

-    w USA był bardzo żywy rozwój koncepcji prawa natury.

W okresie moralnych kryzysów prawa pozytywistycznego wzmaga się potrzeba odwołania do wartości niespornych.

Wspólnym elementem jest przeciwstawianie się woluntarystycznej (wola) wizji, iż cokolwiek ustanowią rządzący ma moc prawną.

Inne wspólne elementy koncepcji prau no naturalnej i pozytywistycznej:

a)    prawo naturalne istnieje obiektywnie, niezależnie od aktów władzy państwowej, nie jest to jako rezultat woli człowieka

b)    obowiązywanie norm prawa pozytywnego - prawo pozytywne w przeciwieństwie do prawa natury ulega częstym zmianom; natomiast prawo natuiy charakteryzuje się stabilnością, niezmiennością

2