18737

chętnie od mężczyzn rejestrują się w odpowiednim urzędzie. W związku z tym rzeczywista stopa bezrobocia prawdopodobnie jest w przypadku kobiet wyższa.

Rodzaje bezrobocia

Główną przyczyną wzrostu lub spadku bezrobocia są wahania koniunkturalne w gospodarce, w wyniku których następuje spadek lub wzrost poziomu produkcji i dochodu. Każdemu spadkowi dochodu towarzyszy przeważnie odpowiednie zwiększenie bezrobocia, natomiast w okresie ożywienia i rozkwitu, kiedy następuje wzrost zatrudnienia, bezrobocie zmniejsza się.

Bezrobocie jest wywoływane działaniem różnych przyczyn, z których każda wymaga zastosowania odmiennych rozwiązań. Bezrobocie może mieć charakter przejściowy (frykcyjny) (Uf), strukturalny (U_s) i cykliczny (U_D). Można zatem zapisać:

U = Uf + U_s + U_D.

Bezrobocie przejściowe (frykcyjne) występuje wówczas, gdy ludzie zmieniają miejsce zamieszkania, są w trakcie zmiany zawodu lub zmiany miejsca pracy, a także, gdy ze względów zdrowotnych nie mogą znaleźć odpowiedniego miejsca pracy. Bezrobocie frykcyjne jest spowodowane wahaniami podaży i popytu na dobra i usługi. Przeważnie ma ono charakter czasowy i trwa od kilku dni do kilkunastu tygodni.

Bezrobocie strukturalne wiąże się z niedostosowaniem podaży do popytu na siłę roboczą w wyniku zmieniającej się struktury gospodarki. Może ono być spowodowane brakiem kapitału, złymi proporcjami w rozmieszczeniu zasobów produkcyjnych gospodarki lub ogólnym niedorozwojem gospodarki. Bezrobocie strukturalne może trwać nawet kilka lub kilkadziesiąt lat, aż do momentu, gdy robotnicy uzyskają nowe kwalifikacje odpowiednie do nowych miejsc pracy.

Bezrobocie cykliczne wywołane przez okresowe spadki koniunktury gospodarczej, tzn. przez szeroko zakrojoną obniżkę ogólnego poziomu wydatków w gospodarce. Bezrobocie to trwa od kilku tygodni lub miesięcy, aż do chwili gdy wzrost poziomu działalności gospodarczej doprowadzi do wzrostu produkcji i popytu na siłę roboczą.

Bezrobocie frykcyjne

Chodzi tu o niemożliwy do obniżenia minimalny poziom bezrobocia, występujący w każdym dynamicznym społeczeństwie. Tworzą je osoby o ułomnościach fizycznych lub psychicznych, które praktycznie uniemożliwiają im podjęcie pracy zawodowej. Do tej kategorii zalicza się również osoby chwilowo pozbawione pracy ze względu na zmianę zawodu. Jest to zjawisko normalne w gospodarce, w której struktura siły roboczej oraz liczba oferowanych miejsc pracy zmieniają się nieustannie.

B.ezro£Q&i.e strukturo Inę

W dłuższym okresie popyt i produkcja zawsze się zmieniają. Określenie bezrobocie strukturalne dotyczy takiego rodzaju bezrobocia, które powstaje ze względu na rozbieżność ludzkich kwalifikacji i rodzaju oferowanej pracy w warunkach zmieniającego się popytu i produkcji. Na przykład wykwalifikowany spawacz może pracować 25 lat w przemyśle stoczniowym, po czym - mając 50 lat - staje się zbędny, gdy przemysł ten ogranicza produkcję ze względu na konkurencję zagraniczną. Robotnik ten może być zmuszony do przekwalifikowania się i zdobycia umiejętności bardziej poszukiwanych w dzisiejszej gospodarce. Przedsiębiorstwa mogą jednak nie chcieć zatrudniać i szkolić starszych pracowników. Stają się oni wtedy ofiarami bezrobocia strukturalnego.

Bezrobocie wynikające z niedostatku popytu

W tym przypadku chodzi o bezrobocie typu keynesowskiego. Powstaje ono wtedy, kiedy popyt globalny zmniejszył się, a płace i ceny nie zdążyły dostosować się, co przeszkodziło przywróceniu pełnego zatrudnienia Z niedostatkiem popytu globalnego mamy do czynienia wówczas, gdy jest on niższy od poziomu zapewniającego pełne zatrudnienie. Niektórzy pracownicy będą skłonni pracować za dotychczasową płacę realną, lecz nie będą mogli znaleźć pracy. Dopiero w dłuższym okresie płace i ceny obniżą się tak, że spowoduje to wzrost realnej podaży pieniądza i spadek stopy procentowej w stopniu niezbędnym do tego. aby popyt globalny powrócił do poziomu umożliwiającego pełne zatrudnienie. Dopiero wtedy bezrobocie spowodowane niedostatkiem popytu zostanie zlikwidowane.

Bezrobocie klasyczne

2