5194416045

Idee ubezpieczeniowe rozwijały się od czasów starożytnych, ale odpowiednie ramy instytucjonalne (przepisy prawa i struktury organizacyjne zapewniające ochronę ubezpieczeniową) ukształtowały się później, u zarania czasów nowożytnych. Co ciekawe z punktu widzenia logistyki, jedną z najstarszych instytucjonalnych form ubezpieczeń były ubezpieczenia morskie. Przodowały w tym początkowo (XIV w.) włoskie miasta-państwa, a następnie (XV-XVI w.) takie państwa, jak Hiszpania, Portugalia, Anglia czy Francja, potęgi w handlu morskim.

Prawo ubezpieczeniowe powstało na gruncie prawa morskiego, gdzie funkcjonowały instytucje o charakterze ubezpieczeniowym. Należały do nich wspomniane już awaria wspólna czy też pożyczka morska, regulujące zasady i sposoby pokrywania strat występujących w handlu morskim (B.Kęszycka, 1999, s. 12). A skoro ubezpieczenia gospodarcze są wzorowane na ubezpieczeniach morskich, to uprawnione jest stwierdzenie, że związek ubezpieczeń z logistyką (transport towarów droga morską) ma bardzo długa tradycję, ze obie te dziedziny są ze sobą nieodłącznie powiązane (choć oczywiście sam termin „logistyka” został wprowadzony później, w XVI w.).

Formy ubezpieczeń w starożytności i średniowieczu - przykłady:

•    umowy uczestników karawan kupieckich w krajach Bliskiego Wschodu,

•    fenickie i greckie zrzeszenia w transporcie morskim (awaria wspólna),

•    instytucja pożyczki morskiej (foenus nauticum),

•    instytucja pożyczki bodmeria (rodzaj pożyczki morskiej pod zastaw

statku),

•    instytucja pożyczki w transporcie lądowym (foenus quasi nauti

cum),

•    ubezpieczenia w starożytnym Rzymie wspólnoty zawodu, religii (np.

Collegia opificium, artificum, tenuiorum, funeratica),

•    ubezpieczenia w rzymskich kolegiach wojskowych,

•    średniowieczne ubezpieczenia w gildiach kupieckich, cechach rzemieśl

niczych,

•    średniowieczne kasy i bractwa czeladnicze,

•    średniowieczna instytucja kupna dożywotniej renty (annuity),

8