6518465779

Wiedza praktyczna logistyki i zarządzania logistycznego kształtowana jest już od czasów starożytnych, przede wszystkim w aspektach zaopatrywania w wojskowości. Jako stosunkowo nowa dziedzina wiedzy, o niezbyt wyraźnych granicach domenowych, jest także konglomeratem wiedzy pozyskiwanej z wielu dyscyplin, teorii i doktryn'. Zainteresowania współczesnych badaczy logistyki wyraźnie zaczynają wykraczać poza ramy przedmiotu badań „zaopatrzenie - transport -magazynowanie - zapasy”. Ważną rolę w rozwoju podstaw teoretycznych logistyki odgrywają m.in. następujące teorie i metody badawcze:

•    teoria przedsiębiorstwa, teoria produkcji i teoria zapasów, w tym przede wszystkim: prawo rosnących przychodów, prawo korzyści skali, model równowagi przedsiębiorstwa, modele cyklu życia wyrobu, teoria zrównoważonej siły nabywczej

•    ekonomia instytucjonalna, w tym przede wszystkim teoria kosztów transakcyjnych,

•    teoria organizacji sieciowych, wirtualnych i wyobrażeniowych B.Hedberga,

•    ogólna teoria systemów L.Bertalanffy’ego, koncepcja homeostazy systemów L.Hendersona i W.Camrona,

•    teoria sterowania, w tym przede wszystkim modele równowagi w systemach sterowania dynamicznego,

•    teoria informacji i komunikacji C.Shannona,

•    teoria zarządzania strategicznego, w tym przede wszystkim modele konkurencji M.E.Portera, K.Ohmae, BCG, koncepcja łańcucha wartości,

•    teoria gier J.Neumana i O.Morgensterna,

•    teoria ryzyka, w tym przede wszystkim ryzyka zarządzania projektem, lyzyka inwestycji rzeczowych i finansowych.

Konsekwencją dużego znaczenia praktycznego logistyki we współczesnych systemach gospodarczych jest próba utworzenia swoistej koncepcji zarządzania logistycznego. Logistyka jest wtedy formułowana jako jeszcze jedna „moda” (orientacja) w sposobach zarządzania, tak jak ma to miejsce np. w „zarządzaniu marketingowym”, „zarządzaniu przez jakość”, „zarządzaniu kontrolingowym”, itp. Pojawiają się także nierozsądne próby podporządkowywania wzajemnego w sferach logistyki, marketingu, jakości, kontrolingu. Zarządzanie logistyczne nie stoi w sprzeczności do klasycznych paradygmatów ekonomii, jest bowiem jedynie wzmocnieniem ich treści, eksponowaniem nowych zjawisk i procesów (np. globalizacji, informatyzacji, itp.). Główne ujęcie logistyki ma charakter przedmiotowo-strukturalny, w którym logistykę traktuje się jako zespół działań związanych z zarządzaniem przemieszczaniem i składowaniem dóbr materialnych', które to działania mają ułatwić przepływ dóbr z miejsc pochodzenia do miejsc finalnej konsumpcji, jak również przepływ związanej z nimi informacji, w celu oferowania konsumentowi odpowiedniego poziomu obsługi po rozsądnych kosztach.

Logistyka jako wiedza wykorzystywana jest w procesie podejmowania decyzji gospodarczych, społecznych na poziomie mikro-, mezo- i makroekonomicznym. Nie podejmując w tym miejscu zagadnienia systematyzacji teorii, metod i modeli stosowanych w logistyce rozważmy wybrane przykłady zasad, reguł, heurystyk, modeli mentalnych i archetypowych stosowanych w logistyce. Ze względu na wielodziedzinowe i systemowe oddziaływanie podmiotów decyzyjnych (sterujących) w systemach logistycznych, większość formułowanych zasad i reguł logistycznych ma charakter heurystyk - ich stosowanie nie jest statystycznym warunkiem wystarczającym osiągania sukcesu w działaniu. Ich podstawą jest zbiorowe doświadczenie uzyskiwane w praktyce gospodarczej oraz fakt egzemplifikacji i potwierdzenia znanych praw ekonomicznych.

³    Zob. np. [Ciesielski 1998], [Chaberek 2000],

⁴    Surowców, materiałów, półproduktów, produktów, towarów, ale także i zasobów energetycznych, finansowych, ludzkich.

-4-