17281

> TIMOKRACJA- ustrój oparty na odwadze, odwaga nie jest szlachetna, skażona jest kłótliwością i arogancją Człowiek tej formy ustroju swe pretensje do władzy wywodziłby ze swoich zasług wojennych. Stopniowo pod wpływem gorszych hidzi zaczynają przeważać w jego charakterze inne cechy np. chciwość

>■ OLIGARCHIA- Ustrój oparty na cenzusie majątkowym W Oligarchii rządzą bogaci, ubodzy nie mają udziału w rzędach. Odwaga przestaje być w cenie. Podział społeczeństwa na dwie antagonistyczne grupy, dwa państwa w jednym: państwo bogatych i państwo biednych. Skupianie majątku w rękach coraz mniejszej grupy ludzi.

'y DEMOKRACJA- Wszechobecna wolność. Prowadzi ona jednak do anarchii Obywatele robią co chcą i nic nie robią dobrze. Wolność i przywódcy prowadzą do upadku tej formy. Z przywódcy rodzi się tyran. Lud popada z absolutnej wolności w absolutną niewolę.

Platon podkreśla więź państwa i prawa. Dobry ustrój charakteryzuje się tworzeniem dobrego prawa albo posłuszeństwa wobec prawa. Stan bezprawia wynikać może z obowiązujących złych praw. Prawo dzieli się na pisane i niepisane Prawo pisane określa obowiązki obywatelskie w państwie, prawo niepisane jest zwyczajem wprowadzającym powszechne reguły zachowania tam. gdzie prawo pisane nie określa nakazów bądź zakazów. Platon nie hierarchizuje tych praw.

3J?latwitkie kouccpuc idealnego państwa

Platon proponował taką reformę państwa, która zbliżałaby się do stanu idealnego Zreformowane państwo stałoby się rozumnie ukształtowanym tworem mędrców, kreatorów. Państwo jest tworem powstałym spontanicznie, bez dominującej w mm idei sprawiedliwości. Tę ideę mogą świadomie wprowadzić do państwa tylko filozofowie. Dwie Platońskie wizje idealnego państwa:

• koncepcja państwa pierwszego stopnia, przedstawiona w dziele Platona pt. „Państwo".

- koncepcja paiistwa praworządnego (koncepcja dnigiego stopnia), przedstawiona w dziele „Prawo";

Idealne państwo polega na:

-    podziale zadań - tak jak trzem częściom duszy odpowiadają trzy cnoty, tak samo powinny odpowiadać im trzy stany społeczeństwa:

•    stan uczonych (władców-filozofów) dbających o rozumne kierowanie państwem i umożliwiających prowadzenie przez pozostałych obywateli rozumnego i cnotliwego życia;

•    stan strażników (wojskowych) dbających o wewnętrzne i zewnętrzne bezpieczeństwo paiistwa

•    stan żywicieli, zapewniających zaopatrzenie wspólnoty w potrzebne dobra materiabie.

Platon kładł ogromny nacisk na hierarchię społeczeństwa Utożsamiał losy paiistwa z losem klasy rządzącej. Aby państwo było trwałe, potrzebna jest mu silna pozycja arystokracji. Osiągnąć ją należy przez swoisty kolektywizm Jego istota polega na tym. że arystokraci muszą być względem siebie równi, aby nie zazdrościli sobie wzajemnie i nie dzielili się w ramach gnipy Każdy podział jest zmianą a tej oczywiście wg Platona należy unikać.

•    Głosił tzw. mit o krwi i ziemi, wedhtg którego hidzie z poszczególnych grup społecznych posiadają w sobie pewien metal I tak filozofowie • złoto, strażnicy • brąz. a żywiciele • żelazo. Platon uważa, że klasa najwyższa musi pozostać "czysta". Nie dopuszcza mieszania się różnych metali, ponieważ każda mieszanka jest zmianą i prowadzi do degeneracji.

-    Państwem powinni rządzić najmądrzejsi, a więc filozofowie, ponieważ jedynie om posiadają prawdziwą wiedzę. Tylko oni potrafią odtworzyć w umyśle wizję idealnego państwa, do którego realizacji będą dążyć. Warto tu zaznaczyć istomą różnicę między tym co przez miano filozofa rozumiał Sokrates i Platon. Dla Sokratesa filozof to osoba poszukująca wiedzy, dla Platona to dumny posiadacz wiedzy.

•    Nadrzędną wartością dla Platona jest sprawiedliwość. Aczkolwiek pojęcie (o jest rozumiane całkiem inaczej niż to przez nas obecnie Dla Platona najważniejsze było państwo i jego dobro Wszystko co prowadzi do dobra państwa jest dobre.

Nawet kłamstwo rządzących jest pozytywne jeśli służy wyższemu celowi, czyli dobru państwa. Sprawiedliwe dla Platona jest to. aby każdy robił to co do mego należy. Każdy ma pewne zdolności i powinien je realizować

-    dwie górne warstwy żyją w komunizmie konsumpcyjnym - nie mają rodzin, prywatnej własności - służyć to ma uzupełnieniu warstwy filozofów

4 iląt.otjłką koncepcją państwa pie_rw wrgo stopują

•    Państwo idealne ma być społecznie zróżnicowane;

-    Oparte jest na hierarchii: na szczycie znajdują się filozofowie, później wojowiucy. Na samym dole drabiny społecznej pozostają wytwórcy (tą grupą zasadniczo Platon się nie zajmował);

-    Filozofowie i wojownicy żyją w komunizmie konsumpcyjnym (konsumują dobra wytworzone przez wytwórców np. wyżywienie, mieszkanie, odzież);

-    Filozofowie i wojownicy nie posiadają rodzin i prywatnej własności. Służyć to ma uzupełnianiu warstwy filozofów bez nepotyzmu i przywilejów. Są to dla mego najważniejsze gwarancje jedności paiistwa

-    Model kształcenia przyszłych rządzących nastawiony przede wszystkim na połączenie wiedzy teoretycznej z umiejętnościami praktycznymi i miał trwać do osiągnięcia wieku 35 lat;

-    Rządzić mogą jedynie Ci. których poziom moralny jest najwyższy, cnota mądrości dominuje, a oni sami zbliżają się do idei miłości. Możliwe jest to dopiero po ukończeniu 50 lat życia.

-    Głosząc pochwałę rządów filozofów. Platon nie uważał iż mają an prawo do dowolnego narzucania formy państwa.

SllaloihkakoiRepua pahtw.a prayiociaduato