PA120995

Struktura stylistyczna 23

sterowność strukturze stylistycznej na poziomie paralel). Nie jest to wszakżo jedyne rozumienie struktury: dla Łotinana np. „pojęcie struktury to przede wszystkim obecność jedności systemowej”⁵⁰, to .istotne właściwości tekstu" , to zarazem „struktura znaczenia", dla Proppa struktura to „wspólny sens" (nb. autor nie wyciąga z tej definicji właściwych konsekwencji). Zdaniem K. Rosner, jedni, np. radykalni zwolennicy metody strukturalnej, sądzą, że referencja ich nie interesuje, i przypiszą ją tylko językowi praktycznemu albo w ogóle twierdzą, że system jako przedmiot językoznawstwa zawiera tylko zespól relacji (Hjełmslev), że struktury są ,,puste". Według A. Grciinasa, chodzi

0    „uniwersalny model ludzkiej zdolności do wytwarzania tekstów". Za N. Choińskim w rozważaniach nad językiem tekstów pojawia się pojęcie struktury głębokiej, pojmowanie struktury jako kodu generującego teksty (Eco 265, Hawkes 122 i in., np. Todorov) itd. Prawie żadna teoria tekstu językowego i języka poezji nie może się obyć bez tego terminu

1    pojęcia, różnie, jak widać, modelowanego w stosunku do koncepcji Chomsky'cgo. Wydaje mi się, że trzeba rozdzielić znaczenia struktury I i systemu, odnosząc w lingwistyce i stylistyce, wchodzącej w jej skład,

to ostatnie tylko do systemu językowego, istniejącego in abstracto. Znaczenie terminu struktura musi być również odniesione do określonego zakresu. Eco wskazywał na to, że może tu chodzić o „ustrukturowany przedmiot" bądź o zbiór relacji, schemat abstrakcyjny, model jako system zróżnicowań przekładany z fenomenu na fenomen (Eco 260, 263).

Z pojęciem struktury wiąże się orientacja badawcza zwana struk-totalizmem. Należą do niej zwolennicy badań inspirowani językoznawstwem, utożsamiający strukturę z systemem, zresztą i tutaj są różne odchylenia. Struktur&lizm, według Hawkesa, to sposób myślenia o święcie, obejmującym głównie poznawanie i opis struktur" w rozumieniu Piageta (H 15). Jest pewna różnica między badaczem respektującym zasady semiotyki strukturalnej, ale ograniczającym się do badań formalnych (zarówno w obrębie orientacji funkcjonalnej, jak i generatyw-nej terminy za K. Rosner), a badaczem, który respektuje porządek tekstu (utworu) nazywany strukturą.

g* W taj fzq*rt pracy wloauję skróty <rMol Kro (op.nl.). H (op cii.). R (K. Bo-