18901

Przejawia się w dostarczaniu informacji o kosztach (poziomie i kształtowaniu się ich) w celu lepszego wykorzystania posiadanych składników produkcyjnych.

5. Kontrolna

Dostarcza informacji o kosztach w celu oceny stopnia osiągnięcia wyznaczonych zadań i stopnia wykorzystania postawionych do dyspozycji środków.

Koszty stanowią wyrażone w pieniądzu celowe zużycie składników majątku trwałego i obrotowego usług obcych, nakładów pracy oraz niektóre wydatki nie stanowiące zużycia związane z prowadzeniem normalnej działalności przez jednostkę gospodarczą w określonym czasie.

Wydatek związany jest ze sferą obiegu pieniądza występujący w formie pieniężnej. Oznacza rozchód środków pieniężnych. Może to być, np. zakup materiałów i przyjęcie do magazynu, opłacenie podatku, spłata raty pożyczki, ale np. usługi obce są wydatkiem normalnym, który jest kosztem.

Nakład związany jest z tym, że nie każdy wydatek i zużycie staje się kosztem. Rozbieżność między momentem zużycia a momentem zaliczenia go do kosztów.

Stwierdza się, że:

nie każdy wydatek to nakład

nie każdy nakład wymaga poniesienia wydatku

nakłady jednostki gosp. stanowiące odpowiednik poniesionych wydatków pieniężnych nie są identyczne pod względem czasowym i kwotowym (w krótkich okresach).

Podział kosztów wg kryteriów (określa o otrzymaniu przekroju kosztów):

1.    Wg działalności

a)    operacyjnej

Obejmują koszty ponoszone w celu zrealizowania podstawowych zadań, dla których jedn. gosp. została utworzona. Składają się z określonych pozycji kosztów, zwykłej działalności oraz z tzw. pozostałych kosztów operacyjnych. Zwykła działalność operacyjna obejmuje działalność produkcyjną, handlową i usługową. Koszty dział. prod. to koszty działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów gotowych lub są to koszty produkcji podstawowej związanej z wytwarzaniem prod. gotowych przeznaczonych do sprzedaży oraz koszty działalności pomocniczej, prowadzonej głównie na potrzeby wewnętrzne jedn. gosp. a sporadycznie sprzedawana odbiorcom zewnętrznym.

Koszty działalności handlowej obejmują koszty obrotu towarowego, związane z zakupem, magazynowaniem i sprzedażą towarów.

Koszty działalności usługowej obejmujące koszty związane z wytwarzaniem lub świadczeniem usług. Nie mają one postaci rzeczowej i nie mogą być magazynowane.

b)    inwestycyjnej

Są to koszty związane z budową środków trwałych. Obejmują koszty mające na celu stworzenie nowych lub powiększenie istniejących środków trwałych. W rezultacie może nastąpić: wytworzenie śr. trw., ulepszenie śr. trw., którego efektem jest powiększenie się wartości istniejącego śr. trw.

c)    koszty działalności finansowej

Są to koszty operacji finansowych dokonywanych przez jedn. gosp.. Zalicza się do nich: zapłacone prowizje os otrzymanych pożyczek i kredytów, zapłacone odsetki, dyskonto przy sprzedaży czeków obcych, pap. wart., weksli itp.

Koszty działalności operacyjnej i finansowej stanowią koszty działalności gospodarczej.

d)    koszty działalności związane z funduszami celowymi

Obejmują one koszty ponoszone na realizację zadań, które określają przepisy stanowiące podstawę tworzenia funduszy, np. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych.

2.    Wg struktury wewnętrznej.

a)    koszty proste

Składają się one z jednego rodzaju kosztów, który nie może być rozłożony na części składowe, np. amortyzacja, podatek od nieruchomości.

b)    koszty złożone

Obejmują one kilka rodzajów kosztów prostych: koszty utrzymania zarządu płace

utrzymanie budynków

Koszty proste tworzą tzw. Układ rodzajowy kosztów, który zawiera się w zespole IV kont (zużycie mat. i ener., usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, świadczenia na rzecz pracowników, amortyzacja, pozostałe koszty proste).