2028

Osoby A. B. C, D są ze sobą spokrewnione w linii prostej (linea recta), ponieważ wszystkie pochodzą bezpośrednio lub pośrednio iedna po drugiej. Osoby C i D są spokrewnione z osobami E i F w linii bocznej (linea obliqiia). ponieważ nie pochodzą iedna od drmtiei. ale maia wspólnego przodka A.

W linii prostej występują krewni wstępni - ascendenci np. osoba B w stosunku do osoby C; a także krewni zstępni - descendenci np. osoba D w stosunku do osoby C.

Stopnie pokrewieństwa oblicza się w obydwu liniach według liczby urodzai. w oparciu o zasadę: „quod generationes, tot gradus" - „ile urodzeń, tyle stopni". I tak: osoba D w stosunku do ascendenta A jest spokrewniona w 3 stopniu linii prostej: osoba B i E w 2 stopniu linii bocznej; D i F w 5 stopniu linii bocznej.

3.    Zawarcie małżeństwa - wymogi ważności i przeszkody.

Zawarcie małżeństwa było czynnością prywatną i nieformalną. Nie było potrzeby udziału przedstawicieli władz państwowych, ani reprezentantów kultu religijnego. Nie prowadzono rejestrów zawartych małżeństw.

Zaręczyny były wstępnym krokiem do zawarcia małżeństwa. Było to wzajemne przyrzeczenie przyszłego małżeństw a Sponsalia przechodziły istną ewolucję.

Najbardziej isiomym wymogiem, powstaiua związku małżeńskiego była zgodna wola stron - consensus. Zgoda ta musiała trwać przez cały czas ismienia małżeństwa. (,, nie faktyczne współżycie, lecz zgodne porozumienie tworzy małżeństwo")

Pełnoprawne małżeństwo rzymskie to iustim matrimonium. Taki rodzaj związku dostępny był tylko dla obywateli i wymagał conubium - zdolności dwojga osób do zawarcia między sobą iustum marrimonium. Conubium straciło na znaczeniu po 212 r. (C. Antoniniana).

Dalszymi wymogami były: a) dojrzałość stron (wiek) K - 12 lat. M - 14 lat: b) zgoda zwierzchnika familijnego na zawarcie związku - tylko u osób alieni iuris.

Przeszkodami były: a) choroba umysłowa, chyba że małżeństwo zostało zawarte przed chorobą, to związek trwał nadal; b) pokrewieństwo - w linii prostej przeszkoda istiuała zawsze, w linii bocznej początkowo do 6 stopnia - później do 3 stopnia: c) powinowactwo i adoocia.

W prawie cesarskim istniał zakaz zawierania małżeństw urzędników prowincjonalnych z mieszkankami tycłi samych prowincji, w których urzędnicy sprawowali funkcje, oraz zakaz zawierania małżeństw przez żołnierzy - aby zachować dyscyplinę (1 i II w.).

4.    Wejście żony pod władzę męża.

Convemio in manum - włączenie zony do familu agitacyjnej męża i wejście pod jego władzę (manus), dokonywało się trzema sposobami:

•    Confarreatio - był to akt sakralny, dokonywany wobec 2 najwyższych kapłanów (pontifex ma.\imus i flamen dialis) i w obecności 10 świadków. Akt ten był dostępny najprawdopodobniej tylko dla patrycjuszy. W praktyce były to uroczyste zaślubiny i wejście pod władzę równocześnie.

•    Coempńo - dokouywała się przy zastosowaniu fotmairitóti ttw. mauty patii (w obecności min. 5 świadków). Zwierzclinik familijny kobiety (jeśli była osobą siu iuris - za przyzwoleniem opiekuna), albo ona sama odstępowaał mężowi władzę agitacyjną za symboliczną opłatą - matrimonii causa.

2