Odnotowana różnica między pierwszym a ostatnim pomiarem zmiennej zależnej jest przypisywana wpływowi zmiennej niezależnej.
Ad. C.
Obserwujemy nie tylko grupę eksperymentalną, na którą oddziałuje się bodźcem, ale również i na grupę kontrolną, na którą bodźcem się nie oddziałuje (albo tylko bodźcem neutralnym).
W ten sposób (prowadząc pretest i posttest w obydwu grupach) wykrywamy ew. wpływ samego eksperymentu (a nie bodźca).
- Gdyby posttest wykazał, że ogólny poziom zmiennej Z w obydwu grupach zmienił się w tym samym stopniu (np. redukcja poziomu uprzedzeń), to musielibyśmy uznać, że zmiana jest funkcją eksperymentu albo spowodowana jakimiś czynnikami zewnętrznymi (a nie dokonała się pod wpływem bodźca S).
Gdy posttest wykaże, że nastąpiła zmiana Z tylko w grupie eksperymentalnej, albo w grupie eksperymentalnej jest ona wyraźnie większa, wówczas wynik przypisujemy działaniu bodźca S.
Przykład:
- testujemy hipotezę, że uzyskanie wiedzy o wkładzie Afroamerykanów w historię USA (zmienna niezależna) może zmniejszyć poziom uprzedzeń (zmienna zależna) ludzi wobec tychże Afro...
1. poziom uprzedzeń badamy
2. film dokumentalny o wybitnym wkładzie Afro.. w naukowy, literacki, polityczny oraz społeczny rozwój narodu (zetknięcie z historią Afroamerykanów jako zmienna niezależna.)
3. ponownie poziom badamy
Do czego potrzebna jest grupa kontrolna?
- Może pojawić się problem związany z trafnością (narzędzia pomiaru): w trakcie pretestu nie byli świadomi celu badania, a w trakcie posttest - wielu mogło się domyślić o co chodzi i udzielają odpowiedzi zgodnych z oczekiwaniami eksperymentatora, jeśli nawet de facto nie zmienili swojej postawy.
- Sam fakt badania może zmienić badany przedmiot.
-> próba rozwiązania tego problemu: np. wprowadzenie schematu na grupie kontrolnej.
METODY UZYSKIWANIA PORÓWNYWALNOŚCI GRUP EKSP. I KONTROLNEJ:
- dobór losowy - nie są szczególnie reprezentatywne
- randomizacja(„ulosowienie”) po wyborze osób do badań w jakikolwiek sposób można je następnie losowo przydzielić do grupy E lub K.
- dobór przez dopasowanie (matching): podobny do dobom kwotowego: musimy przygotować odpowiedni macierz kwotowy na podstawie wszystkich istotnych właściwości.
UWAGI DODATKOWE:
- średni opis grupy eksperymentalnej taki sam jak dla grupy kontrolnej (średnia wieku, skład wg płci itd.)
- które zmienne są istotne, decyduje charakter i cel eksperymentu. Takie zmienne, które najprawdopodobniej związane są z poddawaną badaniu zmienną zależną.