Habitus - autor P. Bourdieu: struktura która ogranicza człowieka w zakresie dokonywanych wyborów sprawia, że człowiek staje się w pewien sposób przewidywalny w swoich działaniach, bo funkcjonuje wśród pewnych, stałych zestawów możliwych wyborów.
Według: Szackiego - to łączny rezultat oddziaływań socjalizacyjnych jakim podlega człowiek w ciągu życia, jest to rezultat z internacjonał izowanych norm i wartości, a więc habitus to całokształt nabytych przez człowieka i utrwalonych dyspozycji do postrzegania, oceniania i reagowania na świat zgodnie z ustalonymi w danym środowisku schematami.
Słabe ogniwa socjalizacji: anomia - powstaje w wyniku bardzo szybkich i gwałtownych zmian, stan chaosu, rozziew - przepaść między wartościami; konflikty i sprzeczności -
1. antynomie normatywne (sprzeczne wzajemnie reguły),
2. ambiwalenęja ( postawa, charakteryzująca się jednoczesnym występowaniem pozytywnego jak i negatywnego nastawienia do obiektu),
3. konflikt między rolami oraz w roli;
agendy socjalizacyjne - każda może utracić skuteczność, wiarygodność, mogą przekazywać sprzeczne wartości;
kontrola społeczna - nadmierna; atmosfera permisywności - przyzwolenie społeczne na działania dewiacyjne.
Modele socjalizacji:
Model stłumionych potrzeb - Z.Freud: osobowość człowieka składa się z 3 elementów: id(ono), ego(jaźń), superego(nadjaźń). Id - siły żywiołowe, nieświadome popędy, niezorganizowany składnik naszej osobowości, ale to motor osobowości człowieka. Ego - składnik zorganizowany, obejmuje takie funkcje jak myślenie, uczenie się, pamięć ego kontroluje ślepe siły id. Superego - cechy moralne i normy postępowania, które nadjaźń ustala dla jaźni plus sumienie, które kontroluje czy jaźń działa zgodnie z tymi normami, wzorami. Kultura internalizuje się w superego. Osobowość jest nieustanną walką pomiędzy aspołecznym id oraz społecznym superego, ego próbuje je w jakiś sposób pogodzić. Model stadiów -George H. Meaida - wchodzenie w rolę: 3 stadia tworzenia się osobowości (socjalizacji): stadium zabawy - dotyczy dziecka, dziecko nie potrafi wejść w rolę, ale potrafi przyjąć jakąś rolę, stadium gry - wraz z nabieraniem doświadczenia człowiek potrafi wchodzić równocześnie we wszystkie role innych osób, wchodzić w ich punkt widzenia,
stadium trzecie - wchodzenie w rolę uogólnionego innego, rozumienie kultury i mechanizmów społeczeństwa.
Psychologiane koncepcje osobowości:
1. Behawiorystyczna: człowiek jest układem reaktywnym, a jego zachowanie zależy tylko i wyłąanie od środowiska zewnętrznego, w którym bardzo dużą rolę odgrywają nagrody i kary, procesy psychiane nie odgrywają żadnej roli w wpływaniu na ludzkie zachowanie, inżynieria behawiorystyana -metody i techniki służące do manipulacji ludzi, zmiany zachowania, mechanistyany portret ałowieka, porównanie człowieka do kuli bilardowej, którą można dowolnie sterować, metoda oparta na tresurze.
2. Psychodynamiczna: kliniany portret człowieka - przedstawienie ałowieka chorego, zachowanie człowieka zależy tylko od sił wewnętrznych ałowieka, tzn. popędów, nie zależy od środowiska zewnętrznego, człowiekiem kierują popędy, popędy są z reguły nieświadome, ałowiek nie potrafi sam rozwiązać konfliktów miedzy popędami, pomaga mu w tym psychoterapia, sny są kapitalnym źródłem wiedzy o człowieku.
3. Poznawcza: człowiek jest układem przetwarzającym informacje, zachowanie ałowieka zależy nie tylko od informacji bieżących, które non stop napływają do nas, ale także od tzw. struktur poznawczych, ayli zakodowanej w pamięci trwałej, wiedzy zdobytej w toku uczenia się i myślenia, człowiek jest układem samodzielnym i twórczy, nasze zachowanie zmienia się przez wychowanie. Drogi ucieczki ze społeczeństwa:
a) Odizolowanie się - ucieczka we własny świat, np. religii, sztuki, człowiek zabiera to co zdobył w społeczeństwie, np. język, wychowanie, buduje mimo to jak gdyby fortece wokół siebie,
b) Kontrspołeczeńtwa -sekty, kulty, zamknięte środowiska, subkultury (wyspa na morzu), np. ludzie-krety.
c) Manipulacja - wykiwanie systemu, wykorzystanie pewnych możliwości do pewnych celów,
d) Dystans roli - świadomość odszczepienie, np. tubylczy posłaniec.