20720

❖    Lasser-faire - Leseferyzm -

>    Wielka Brytania od XVIII wieku, po całą Europę

>    We Francji: fizjokratyzm - eksponowanie rolnictwa jako głównego elementu dochodu narodowego - w oparciu o fizjokratyzm rozwijają się później partie chłopskie,

>    funkcję paostwa muszą dostad ograniczone do minimum: bezpieczeostwo, porządek publiczny, tworzenie prawa

❖    Liberalizm gospodarczy - początek XIX w.

>    Zasady:

■    Pełna wolnośd gospodarcza

■    Prywatna własnośd

■    Nieingerencja paostwa w życie gospodarcze

>    Przedstawiciele: Adam Smith (1723-1790) - twórca pierwszej pełnej koncepcji ekonomii klasycznej; Badania nad naturq i przyczynami bogactwa narodów (1776r.) - interwencjonizm hamuje rozwój gospodarczy;

>    Narodził się na gruncie idei oświecenia

>    Odnosił się głównie do warunków politycznych i ekonomiczny w paostwa: zakres wolności politycznych i gospodarczych w społeczeostwie

■    Życie społeczne nie powinno byd przez nikogo organizowane: obywatele z dużą dozą wolności mogą sobie sami stanowid życie gospodarcze

>    Liberalizm ekonomiczny - oparty był na przekonaniu, że przykładem spontanicznie działających procesów rozwojowych może byd swobodnie funkcjonujący rynek, który zapewnia spotykanie się wolnych, funkcjonujących na nim podmiotów w celu wymiany produktów swej pracy, trzeba tylko zapewnid wszystkim podmiotom równośd wobec prawa i równośd szans. Taką rolę przypisywał liberalizm gospodarczy paostwu.

>    Adam Smith - Koncepcja niewidzialnej ręki rynku - równoważenie popytu, podaży i ceny - rynek sam doprowadzi do zrównoważenia się - -rynek będzie działał w sposób idealny, jednak w praktyce tak się nie dzieje (mankamenty: problemy społeczne - zróżnicowania społeczne -XVII l/XlXw.)

■    W efekcie do polityki gospodarczej zaczęły byd włączane problemy socjalne

>    David Ricardo (1772-1823) - teoria kosztów komparatywnych - międzynarodowy podział pracy - specjalizacja krajów w poszczególnych dziedzinach produkcji - rozwój doktryny wolnego handlu - wolny handel bez ograniczeo stanowiący napęd dla rozwoju gospodarczego, założenie idealnej konkurencji rynku - zweryfikowany przez życie (przyśpieszony rozwój doprowadził do znacznego rozwarstwienia i wzrostu różnic w zakresie dochodowo-majątkowego społeczeostwa -brak prawa chroniącego pracowników najemnych -narost problemów społecznych)

■    Pierwszym krajem, które wprowadzało udogodniania dla pracowników były Niemcy z Otto von Bismarckiem - 1884-1887 - ustawy chroniące pracowników przed wypadkami, starością czy bezrobociem - ojciec polityki społecznej zinstytucjonalizowanej - przymus osłabianie konfliktów społecznych, które opierały się na rosnącej świadomości pracowników - brak zgody na głodowe zarobki

•> Doktryny społeczno-ekonomiczne, koniec XIX wieku

>    Marksistowski socjalizm i komunizm - nacjonalizacja własności prywatnej - doktryny radykalne wobec rynku

>    Socjalizm reformistyczny (E. Bernstein) - uznanie dla własności prywatnej - najlepszym problemem do rozwiązywania problemów społeczno-ekonomicznych jest droga parlamentarna - podstawa dla partii socjaldemokratycznych

>    Chrześcijaoska doktryna społeczna: papież Leon XIII wydaje encyklikę Rerum Novarum (1891) będącą fundamentem tej doktryny - zwrócenie uwagi na solidarnośd społeczną i ekonomiczną - rynek funkcjonujący w sposób niekontrolowany prowadzi do konfliktów społecznych, musi byd regulowany poprzez prawo, zasada pomocniczości, subsydiamości, dobra wspólnego, rodzina jako podstawa życia społecznego, obowiązek wspierania ma rodzina, a nie paostwo - ono jest potrzebne wtedy, gdy rodzina nie daje sobie rady - społeczna gospodarka rynkowa

■    na straży równości społecznej stało paostwo

❖    Doktryna społecznej gospodarki rynkowej (Alfred Muller - Armack i Ludwig Erhard) - trzecia droga - początek XIX wieku

>    Realizowana w Niemczech przez Erharda, który pełnił rolę kanclerza

>    A. Muller -Armack uważał, że najważniejsza jest wolnośd jednostki zarówno w sferze politycznej, ekonomicznej i społecznej (Erhard)

>    Podmiotem polityki gospodarczej, która przyznawała pierwszeostwo wolności i godności jednostki, miało byd silne i niezależne paostwa burżuazyjne - kierujące się zasadą subsydiamości ale pozbawione prawa ingerencji w proces gospodarczy, a jedynie zobowiązane do zapewnienia mu niezakłóconego przebiegu