20797

ZASADY DZIAŁANIA UE

1.    zasada kompetencji powierzonych UE ma tyle kompetencji, ile powierzyły jej państwa członkowskie charakter kompetencji UE:

a)    wyraźne - wskazane w traktatach,

b)    domniemane/dorozumiane - domniemane z celów organizacji,

c)    dodatkowe lub uzupełniające;

2.    zasada podziału kompetencji pewne kompetencje tylko na poziomie UE, pewne krajów, pewne dzielone:

a)    UE ->unia celna, reguły konkurencji, polityka pieniężna, wspólna polityka handlowa tylko UE przyjmuje akty prawnie wiążące, państwa mogą działać tylko z upoważnienia UE, tylko UE zawiera umowy międzynarodowe,

b)    UE/państwa -> rynek wewnętrzny, polityka społeczna, spójność gospodarcza, środowisko, ochrona konsumentów, transport UE i państwa przyjmują akty wiążące, państwa działają w zakresie, w którym nie działa UE,

c)    państwa nauczanie, stosowanie środków utrzymania prawa i porządku, handel bronią -> wykonywane w granicach poszanowania prawa UE,

3.    zasada subsydiarności (pomocniczości) w ramach dziedzin, które nie należą do kompetencji UE, UE podejmuje działania tylko wtedy, gdy cele działań nie mogą być osiągnięte wystarczająco przez państwa członkowskie -> zasada podlega kontroli TSUE -> akt niespełniający wymogu zasady jest nieważny,

4.    zasada proporcjonalności działanie UE nie wykracza poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia celów traktatu,

5.    zasada lojalnej współpracy -> państwa członkowskie podejmują wszelkie działania w celu wywiązania się z zobowiązań, ułatwiają UE wypełnianie zadań, powstrzymują się od działań mogących zagrażać realizacji celów traktatowych -> zasada odnosi się do:

a)    instytucji UE,

b)    państw członkowskich,

c)    relacji instytucje - państwa,

d)    całego prawa UE,

6.    zasada efektywności -^konieczność osiągnięcia zakładanego rezultatu w odpowiedni sposób,

7.    zasada jednolitych ram instytucjonalnych -> w każdym filarze UE działają te same instytucje (PE, KE, RE, Rada, TSUE, TO), które mogą mieć różny zakres kompetencji w zależności od filara -> jednolite ramy instytucjonalne mają zapewnić spójnpść i ciągłpść działań UE oraz poszanowanie aęąuis ęommunautęirę,

8.    zasada równowagi instytucjonalnej zasada odpowiada zasadzie trójpodziału władzy ->każda instytucja może działać jedynie na podstawie upoważnienia wynikającego z traktatów, żadna instytucja nie może zastępować innej w wykonywaniu jej kompetencji, wszystkie instytucje muszą przestrzegać przewidzianych procedur, każda instytucja ustala swój wewnętrzny regulamin, na który żadna inna nie ma prawa wpływać,

9.    zasada zachowania tożsamości narodowej państw członkowskich -> zasada ta akcentuje autonomię, odrębność państw członkowskich -> oznacza, że UE nie ma przekształcić się w państwo,

10.    zasada poszanowania wolności, demokracji, praw człowieka, podstawowych wolności oraz państwa prawnego.