1. Geneza i rozwój procesów integracyjnych w Europie. Zasady działania UE.
Geneza i rozwój koncepcji integracyjnych w Europie
Podejmowanie decyzji w UE
W procesach decyzyjnych na poziomie Unii Europejskiej uczestniczą różne instytucje UE, w szczególności:
Komisja Europejska,
Parlament Europejski,
i Rada Unii Europejskiej.
Zasadniczo to Komisja występuje z wnioskami dotyczącymi nowych aktów prawnych, natomiast Parlament i Rada przyjmują te akty. W określonych przypadkach możliwe jest przyjęcie aktu prawnego samodzielną decyzją Rady. Odpowiednią rolę w decyzjach UE odgrywają także inne instytucje.
Podstawowe formy aktów prawnych UE to dyrektywa i rozporządzenie. Traktaty ustanawiają zasady i procedury obowiązujące przy podejmowaniu decyzji w skali Unii. Każdy wniosek dotyczący nowego aktu prawnego musi opierać się na konkretnym artykule w Traktacie, zwanym jego „podstawą prawną". Podstawa prawna danego aktu określa właściwą procedurę legislacyjną do jego przyjęcia. Trzy podstawowe procedury decyzyjne w Unii: „konsultacja", „zgoda" i „wspóldecyzja".
1. Procedura współdecyzji
Jest to obecnie najbardziej powszechna z procedur legislacyjnych Unii. W procedurze tej rola Parlamentu nie ogranicza się jedynie do wydania opinii: W przypadku gdy Rada i Parlament nie dojdą do porozumienia na temat proponowanego aktu prawnego, nie może on zostać przyjęty. Procedura przewiduje dwa czytania projektu w każdej instytucji. Jeśli w toku tych dwóch czytań udaje się osiągnąć porozumienie, dany akt prawny może zostać przyjęty.
W przeciwnym razie trafia on pod obrady komitetu pojednawczego, składającego się z jednakowej liczby przedstawicieli Parlamentu i Rady. Gdy komitet osiągnie porozumienie, uzgodniony tekst trafia ponownie do Parlamentu i do Rady w celu jego ostatecznego przyjęcia w formie aktu prawnego. Postępowanie pojednawcze jest jednak coraz rzadziej stosowane. Dzięki dobrej współpracy wszystkich trzech instytucji większość aktów prawnych przyjmowanych w procedurze współdecyzji jest przyjmowanych już po pierwszym lub drugim czytaniu.
2. Procedura zgody
Procedura ta wymaga od Rady uzyskania zgody Parlamentu Europejskiego przed podjęciem określonych, szczególnie ważnych decyzji.