W aktach stanu cywilnego zapisane są akty urodzenia i akty zgonu. Akt zgonu może zostać zgłoszony przez organ
ścigania, albo lekarza. Sąd ode wydać postanowienie o stwierdzeniu zgonu - aa charakter deklaratywny, albo o
uznaniu za zoarłego (10 lat po zaginięciu) - ma charakter konstytutywny.
• Zdolność do czynności prawnych - zdolność do aktywnego działania, dokonywania czynności prawnych, kształtowania mocą swoich oświadczeń woli stosunków prawnych - zdolność czynna. Np. zawarcie umowy.
• Brak zdolności do czynności prawnych - dot. osób całkowicie ubezwłasnowolnionych, albo poniżej 13
ego roku życia.
•Nie mogą dokonywać żadnych czynności prawnych.
• Wyjątek - mogą zawierać umowy w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego.
• Ograniczona zdolność do czynności prawnych - dot. osób częściowo ubezwłasnowolnionych, albo między 13 a 18 rokiem życia.
• Z mocy prawa nie mogą dokonać pewnych czynności prawnych. Mogą one być jednostronne i dwustronne.
• Zgoda przedstawiciela ustawowego jest wymagana do dokonywania pewnych czynności prawnych -zobowiązujących (nie wywołuje skutków w święcie rzeczywistych) i rozporządzających (wywołuje skutki w święcie rzeczywistym).
• Co może robić takie osoby - mogą zawierać umowy w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego. Mogą dokonywać czynności, które nie są ani rozporządzające ani zobowiązujące -czynności upoważniające (np. przyjęcie darowizny).
• Przedwiot oddany do swobodnego użytku - nie zastrzeżony cel - uzyskana pełna zdolność do czynności prawnej wobec tej rzeczy.
• Od 15 roku życia osoba taka może zawrzeć urnowe o pracę. Może rozporządzać swoim zarobkiem swobodnie.
• Pełna zdolność do czynności prawnych - dot. osób bez ubezwłasnowolnień i powyżej 18 roku życia.
• Definicja miejsca zamieszkania - przebywanie z zamiarem stałego pobytu, (gdzie przebywa i gdzie chce przebywać - obiektywna i subiektywna część definicji). Art. 23.
• Dobra osobiste - bezwzględne, niezbywalne prawo do ich posiadania.
• Wykazanie bezprawności (sprzeczność z praw«n, albo zasadami współżycia społecznego) * element obiektywny odpowiedzialności. Wykazanie winy (zarzucalność - można postawić zarzut, że ktoś zachował się w określony sposób) * element subiektywny. Sprawca musi udowodnić, że jego zachowanie nie było bezprawne. Pokrzywdzony musi wykazać, że jego dobro zostało naruszone. Art. 24.
• W przypadku naruszenia, pokrzywdzony ma prawo do:
• Roszczenia o zaniechaniu naruszeń, które aktywuje się w momencie zagrożenia cudzym działaniem.
• Roszczenia o usunięcie skutków naruszenia. Np. sprostowanie, oświadczenie, opublikowanie orzeczenia etc.
• Roszczenia o zadośćuczynienie (kwalifikowane) - pod warunkiem udowodnienia winy.
Osoby prawne:
• Powstanie osoby prawnej:
• System normatywny I - mocą ustawy, np. PAN.
• System koncesyjny - powstaje z chwilą zezwolenia odpowiedniego organu.
• System normatywny II - z chwilą spełnienia przesłanek wymienionych w ustawie.
• Koniec bytu osoby prawnej:
• Upływ czasu.
• Samorozwiązanie.
• Na mocy aktu prawnego.
Osoby prawne i ułomne osoby prawne mają zdolność prawną. Jeśli chodzi o zdolność do czynności prawnych - osoba
prawna działa poprzez określone organy:
• Organy stanowiące - np. zgromadzenie wspólników.
• Organy zarządzające - np. prezes zarządu, zarząd.
• Organy kontrolne - np. komisje rewizyjne.
Osoby prawne mają dobra osobiste - np. renoma, marka.
Rodzaje osób prawnych:
• o charakterze prawnym - Skarb Państwa - działa przez Statio Fisci