21122

Wielkie bezrobocie (miejscami nawet 40%), ogromne spadki produkcji (do 50%). Upadek wielu banków (w 1930 -1300, w 1931 - 2300, w 1932 - 1500 banków).

USA

Prezydent USA, Hoover, początkowo uznawał kryzys za depresję. Uznał, że trzeba pomagać przede wszystkim przedsiębiorcom (a w mniejszym stopniu ludziom dotkniętym przez kryzys).

Zmniejszył podatki, jednak okazało się, że nie miało to większego wpływu na rynek, a do budżetu wpływało coraz mniej pieniędzy.

Hoover pomagał farmerom, przyznawał pomoc ludziom biednym, jednakże nie były to kwoty znaczące.

Hoover nie został wybrany na następną kadencję, gdyż nie udało mu się wygrać z kryzysem. Jego następcą (w 1933r.) został Roosevelt, który głosił koncepcję "New Deal" (nowego ładu gospodarczego).

W marcu 1933 roku otworzono w USA 12700 banków (za decyzją Roosevelta), co stanowiło ok. 70% banków w USA. Utworzono korporację ubezpieczeń (coś a'la BFG obecnie w Polsce).

Powołano nowe agencje mające naprawiać gospodarkę (np. agencję ds. pomocy rolnictwu. Cywilny Korpus Konserwacyjny - dawał szansę młodym ludziom w wieku 18-25 lat). Budowano szkoły (40 000), lotniska (470), drogi (400 000 km).

Zagospodarowanie doliny rzeki Tennessee

Był to region bardzo słabo rozwinięty przed kryzysem. Budowano tamy (tania energia elektryczna), fabryki, etc.

Pomagano artystom, pisarzom (np. malarze malowali budynki publiczne, pisarze pisali przewodniki, etc.).

To wszystko przynosiło rezultaty, Roosevelt został wybrany na drugą kadencję.

W 1937 roku nastąpiło kolejne załamanie rynku i gdyby nie II wojna światowa, New Deal zakończyłby się najpewniej fiaskiem.

Interwencja USA miała charakter cywilny - chodziło o danie ludziom pracy.

Niemcy

Załamanie gospodarcze było dosyć znaczące. Interwencja Niemiec miała charakter militarny. Tworzono armię, bazy szkoleniowe, poligony, etc.

Za rządów Hitlera gospodarka była sterowana (pod kontrolą partii). Przemysłem sterowały grupy gospodarcze, partia decydowała praktycznie o wszystkim.

Rozwijał się przede wszystkim przemysł zbrojeniowy ("Kanonen statt Butter"). Niemcy dążą do samowystarczalności gospodarczej. Bezrobocie zaczyna szybko maleć (w 1938 tylko 218000 bezrobotnych). Brakowało rąk do pracy.

Wyraźne zapędy ekspansyjne. Przyłączono Austrię, Nadrenię, Czechosłowację.

Dla kobiet było 3K (Kinder, Kiiche, Kirche), pracowały głównie w administracji.