Niedział- (brak spadkobrania) instytucja własności rodzinnej, gwarantująca równość praw w stosunku do rodziny i do majątku.
- Każdy jest właścicielem całego majątku.
- Prawa kobiet i mężczyzn jest takie same, po zlikwidowaniu niedziału - córkom ->posag, synowi-nieruchomości.
- Własność nabywa się z momentem urodzenia, a nie śmierci poprzednika.
- Niepotrzebna jest żadna decyzja prawna. Nie ma własności w częściach ułamkowych.
- zarządza go najstarsza osoba w rodzinie :
■ ojciec- niedział ojcowski
* najstarszy brat- niedział braterski
7.3. Kształtowanie się norm prawa spadkowego - spadkobranie a niedział:
- wszyscy mogą wyrazić zgodę na alienację, niedział ustaje gdy:
* pozostaje tylko jeden właściciel:
o wydzielenie jednej osoby z majątku (n.p.gdy kobieta wychodzi za mąż z posagiem) o gdy uczestnicy niedziału nie mogą współżyć
o gdy rodzina jest podmiotem gospodarczym procesy indywidualizacji własności (rzeczy ruchome - własność prywatna
*
* można pozbawić członkostwa
* na drodze prawnej- wydzielenie uczestników niedziału(podczas wydawania posagu)-niezależnie od właściciela majątku niedzielnego córka ma prawo dochodzić swojego posagu.
* Zniesienie niedziału- każdy otrzymuje równą część
Posesjonaci- uczestnicy niedziału
Ruchomość- zasada dziedziczenia- po matce- córki, po ojcu- synowie(oderwanie ruchomości od Niedziału-ruchomości są dziedziczne). Z majątkiem nie dzieje się nic przy śmierci jednego z uczestników przed otwarciem spadku. Rodzina jest podmiotem własności, brak dziedziczenia.
- Kościół nie ma praw do Niedziału- zawsze znajdzie się właściciel Niedziału.
• Kościół narzuca zasadę, że każdy może swobodnie dysponować swoim majątkiem- cel zaduszny- w zamian troszczenie się o żywot wieczny.
Adopcja Chrystusa- Ch. wchodzi do rodziny i dziedziczy, jako syn(l).
7.4. Dziedziczenie ustawowe ( ab intestato):
7.4.1. Zasady dziedziczenia ustawowego:
Zasada ab intestato- dziedziczenie w rodzinie, z ojca na syna. śmierć jednego z członków nie może pozbawić reszty członków rodziny. Poza tym rozporządzenie mortis causa- testament traktowano jak jego ingerencje po śmierci, w doczesne życie.
Zasady:
o odmienna sytuacja rzeczy ruchomych i nieruchomych( inne osoby uprawnione do części ruch. I nieruch.):
* ruchomości przechodzone zgodnie z płcią - rzeczy matki dla córki, rzeczy ojca dla syna
* nieruchomości generalnie przechodziły na spadkobierców płci męskiej
o gdy nie ma testamentu
o instytucje kościelne nie mają prawa do spadku ( nie ma więzi płd)