Moda
Religia
To wszystko na siebie oddziałuje, nie da się tego rozdzielić.
Zwyczaj - kategoria reguł, upraszcza nasze życie, dotyczy naszych zachowali
Moda - dotyczy spraw powierzchownych, jak się ubieramy, czego słuchamy, zmienna w stosunku do zwyczaju
Zwyczaje oddzielnie tworzone, moda kreowana przez marketing, kreatorów - element współczesnego społeczeństwa
Normy moralne - dotyczą sfer życia, w których działanie człowieka nie jest obojętne dla dobra, szczęścia i powodzenia innych ludzi. Dotyczą fundamentalnych relacji między ludźmi, stoją na straży dobra człowieka. Wyrażają wspólne ludziom imperatywy (zakazy i nakazy) życia. Za nieprzestrzeganie nonn moralnych grożą sankcje (np. potępienie, dezaprobata społeczna). Normy moralne są uzasadnione (legitymizowane) poprzez odwołanie do rozumu (różnica między normą moralną a religią).
Wartości autoteliczne - inne dla każdego; życie jest bardzo ważne, godność także życic - wartość fundamentalna choć nic najwyższa
Moralność jest ważna dla każdego z osobna - obowiązek nie tylko wobec innych, ale wobec siebie.
Noimy moralne odwohiją się do rozumu - np. nie zabijaj - naruszam jego godność, krzywdzę go (moralnie poszukuję odpowiedzi w rozumie).
Noimy religijne Bóg tak nakazał (autorytet)
Nonny moralne odwołują się do rozumu, poszukują racjonalnych argumentów.
Noimy prawne określają jak dany człowiek powinien się zachowywać w danej sytuacji.
Wykład - wiele norm
modnie ubrani, obowiązek przyjścia na wykład (regulamin uczelni), zachowanie studenckie, nic rzucamy obelgami - szanujemy się nawzajem
Uwagi dotyczące nonn społecznych:
Wszystkie powyższe nonny mają 1 wspólną cechę powinność (powinien się jakoś ubierać, powinien się jakoś zachowywać - religia, powinien tak postępować - bo tak uważam moralnie)
Normy prawne a normy moralne rozróżnianie
Np. oszukiwanie na podatkach jest złem, bo tak zakazuje prawo. To nie oznacza, że to jest zło moralne. To jest po prostu nielegalne.
Prawo to nic to samo co moralność.
Mogą być działania nielegalne ale moralne - np. służba w Wermachcie